Pojęcie „inne należności” w rozumieniu art. 28 k.r.o.

Oprócz wyraźnie wymienionego w art. 28 § 1 k.r.o. wynagrodzenia za pracę wchodzą w rachubę wszelkie należności powtarzające się. W praktyce art. 28 § 1 k.r.o. może mieć zastosowanie najczęściej do wynagrodzenia za pracę, w tym także premii z wszelkimi dodatkami (np. dodatkami za pracę w godzinach nadliczbowych, 13 i 14 pensją, deputatami pracowniczymi i innymi świadczeniami związanymi ze stosunkiem pracy), nie wyłączając odszkodowania za bezpodstawne zwolnienie z pracy bez wypowiedzenia lub ekwiwalentu pieniężnego za nie wykorzystany urlop, do należności członka spółdzielni pracy lub rolniczej spółdzielni produkcyjnej z tytułu udziału w dochodach (łącznie z zaliczkami na poczet przepracowanych dniówek obrachunkowych), do rent, emerytur, czynszów dzierżawnych itp., również do należności za pracę w tzw. zespołach gospodarczych, gdy należność tę cechować będzie trwałość i periodyczność.

Wierzytelności ze sporadycznych prac zleconych (publicystycznych, literackich, recenzyjnych itp.), choćby nawet stanowiły one jedno ze źródeł utrzymania rodziny nie są objęcia orzeczeniem z art. 28 § 1 k.r.o.

Uchwała SN z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, wytyczne

Standard: 28993 (pełna treść orzeczenia)

W stosunku do wyjątkowego przepisu art. 28 § 1 KRO powinna być stosowana wykładnia ścieśniająca. Argumentacja, że z tekstu ustawy nie wynikają terminologiczne podstawy do ścieśniającej wykładni pojęcia "inne należności", nie jest przekonywająca.

Gdyby ustawodawca miał na myśli w ostatecznym wyniku "wszelkie należności", zbędne byłoby wyodrębnienie w tym przepisie "wynagrodzenia za pracę", gdyż pojęcie to już mieściłoby się w szerszym pojęciu "należności". Użycie sformułowania "wynagrodzenie za pracę albo inne należności" uzyska właściwy sens wówczas, gdy przyjmiemy, że ustawodawcy chodziło o takie "inne należności", które swym charakterem są zbliżone do "wynagrodzenia za pracę" w tym sensie, że stanowią dochody ("zarobek") zobowiązanego, osiągane z tytułu jego działalności zawodowej czy twórczej, które powinny być przeznaczone na pokrycie potrzeb rodziny.

Wzgląd na dobro rodziny nie wymaga, aby do kręgu "należności" w rozumieniu przepisu art. 28 k.r.o. włączyć te należności, które nie są dochodami, lecz wchodzą w skład substancji majątku dłużnika. Majątek ten ma na celu długo planowe zaspokajanie potrzeb rodziny, wymaga racjonalnego gospodarowania i dlatego jego uszczuplanie może odbywać się jedynie na zasadach określających przesłanki ustalenia wysokości "alimentów" i sposób ich egzekwowania. Dotyczy to w szczególności kwot przypadających jednemu z małżonków z tytułu odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość stanowiącą jego majątek odrębny (osobisty), zwłaszcza gdy wywłaszczona została część nieruchomości, a uzyskane odszkodowanie mogłoby być przeznaczone na racjonalniejsze zagospodarowanie pozostałej części nieruchomości.

Uchwała SN z dnia 30 września 1976 r., III CZP 97/75

Standard: 28992