Ocena w postępowaniu wieczystoksięgowym kauzy umowy ustanawiającej odrębną własność lokalu

Umowa mająca stanowić podstawę wpisu miała czysto rozporządzający charakter i została zawarta w wykonaniu wymienionego w niej (art. 157 k.c. in fine) uprzedniego zobowiązania do ustanowienia odrębnej własności lokalu niemieszkalnego, którego podstawę stanowiła umowa o budowę lokalu, zawarta stosownie do art. 18 i n. u.s.m. Umowa taka, zgodnie z art. 18 ust. 1 u.s.m., zobowiązuje strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu, umowy o ustanowienie odrębnej własności tego lokalu. W tym stanie rzeczy, do zawartej przez uczestników umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu, jako przenoszącej własność w wykonaniu uprzedniego zobowiązania, znajdował zastosowanie art. 156 k.c.

Umowa ustanawiająca odrębną własność lokalu stanowiła czynność prawną kauzalną, a jej ważność zależała od istnienia zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy o budowę lokalu (art. 156 k.c.). Ocena ważności tego zobowiązania, jako elementu decydującego o materialnej skuteczności czynności prawnej objętej dokumentem mającym stanowić podstawę wpisu, mieści się w kognicji sądu orzekającego w przedmiocie wniosku o wpis (por. postanowienie SN z dnia 18 października 2006 r., II CSK 99/06, a także, odpowiednio, postanowienia SN z dnia 21 października 2010 r., IV CSK 120/10, z dnia 10 października 2014 r., III CSK 264/13 i z dnia 22 czerwca 2017 r., III CSK 264/16).

Postanowienie SN z dnia 13 kwietnia 2018 r., I CSK 324/17

Standard: 28522 (pełna treść orzeczenia)