Kontrola - stałość linii orzeczniczej jako acquis constitutionnel

Ustalenia, będące dorobkiem orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, tworzą acquis constitutionnel; ten dorobek powinien podlegać ochronie. Jego zmiana, przy niezmienionym porządku konstytucyjnym, musiałaby być podyktowana bardzo silnymi argumentami merytorycznymi (zob. wyrok TK z 26 lipca 2006 r., sygn. SK 21/04, OTK ZU nr 7/A/2006, poz. 88, gdzie powiedziano, że stałość linii orzeczniczej TK jest wartością, stanowiącą składnik konstytucyjnej zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa). Odejście od tak określonej linii, wyznaczonej i potwierdzonej orzeczeniami Trybunału, w tym w pełnym składzie, musiałoby być podyktowane bardzo ważnymi powodami.

Wyrok TK z dnia 4 września 2007 r., P 19/07, OTK-A 2007/8/94, Dz.U.2007/168/1188

Standard: 3221 (pełna treść orzeczenia)

Trybunał Konstytucyjny podkreśla istotną wartość stałości linii orzeczniczej jako składnika konstytucyjnej zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa. Niezmienna linia orzecznicza sprzyja stabilności systemu prawnego, pozwala prawodawcy podejmować racjonalne i zgodne z ustawą zasadniczą działania legislacyjne, a także przewidywać eliminację z porządku prawnego norm prawnych godzących treścią lub trybem uchwalenia w wymogi konstytucyjne. Daje też obywatelom minimum pewności, że ich sytuacja prawna nie będzie ulegała gwałtownym zmianom. Niemniej jednak stałość linii orzeczniczej nie ma charakteru absolutnego. O ile pochopne zmiany stanowiska Trybunału Konstytucyjnego pod wpływem zmieniającej się sytuacji społeczno-gospodarczej czy politycznej trzeba uznać za niedopuszczalne, o tyle, w pewnych okolicznościach, wzgląd na konstytucyjne wolności i prawa obywateli może uzasadniać odstąpienie od wcześniej wyrażonego poglądu. Trybunał Konstytucyjny uznaje, że za zmianą linii orzeczniczej przemawiać może przede wszystkim analiza skargi konstytucyjnej (opartej na konkretnym stanie faktycznym), popartej stanowiskiem organów państwa lub renomowanych organizacji pozarządowych, zajmujących się ochroną praw człowieka.

Wyrok TK z dnia 26 lipca 2006 r., SK 21/04, OTK-A 2006/7/88, Dz.U.2006/141/1013

Standard: 3222 (pełna treść orzeczenia)