Kontrola - praktyka stosowania prawa

Trybunał Konstytucyjny jest sądem prawa, a nie sądem faktów, nie ma zatem kompetencji do samodzielnej oceny okoliczności, które zostały ustalone przez sąd powszechny (lub organ administracji publicznej) przy wydawaniu ostatecznego orzeczenia.

Wyrok TK z dnia 20 listopada 2012 r., SK 3/12, OTK-A 2012/10/123, Dz.U.2012/1327

Standard: 3178 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z utrwaloną już zasadą, wypracowaną w orzecznictwie Trybunału, kontroli może zostać poddana taka treść przepisu, którą uzyskał on w drodze jednolitej, powszechnej i stałej wykładni sądowej. Stanowisko to opiera się na obserwacji, że tekst prawa, nie budzący zastrzeżeń z konstytucyjnoprawnego punktu widzenia, w wyniku interpretacji, ustalonej w praktyce i niezakwestionowanej w doktrynie, może uzyskać trwale niekonstytucyjne znaczenie. O dopuszczalności kontroli przed Trybunałem "ustawy lub innego aktu normatywnego" w takim szczególnym rozumieniu decydują kryteria stałości, powszechności i powtarzalności wykładni dokonywanej przez organy jurysdykcyjne (por. np. postanowienie TK z 16 października 2007 r., sygn. SK 13/07, OTK ZU nr 9/A/2007, poz. 115 i powoływane tam orzecznictwo, por. także M. Haczkowska, Glosa do wyroku TK z 4 grudnia 2001 r., SK 18/00, "Państwo i Prawo" z. 8/2002, s. 101-102). Spełnienie tych trzech przesłanek wymaga każdorazowo weryfikacji. Ponieważ sfera stosowania prawa pozostaje co do zasady poza kognicją Trybunału, dopiero wykazanie, że praktyka trwale dookreśliła konkretny przepis i w tym sensie współtworzy obowiązujące prawo, otwiera drogę kontroli konstytucyjnej. Dla oceny stałości i powszechności praktyki stosowania przepisu szczególne znaczenie ma orzecznictwo najwyższych instancji jurysdykcyjnych (podobnie TK w wyrokach z 24 czerwca 2008 r., sygn. SK 16/06, OTK ZU nr 5/A/2008, poz. 85; z 23 maja 2006 r., sygn. SK 51/05, OTK ZU nr 5/A/2006, poz. 58).

Wyrok TK z dnia 27 września 2012 r., SK 4/11, OTK-A 2012/8/97, Dz.U.2012/1104

Standard: 3177 (pełna treść orzeczenia)