Droga sądowa w spawach o udostępnienie odpisów i kopii dokumentów spółdzielni mieszkaniowej (art. 8[1] u.s.m.)

Art. 8[1] u.s.m. niewątpliwie nakazuje spółdzielni („powinny być udostępnione”) udostępnianie na stronie internetowej dokumentów tam enumeratywnie wymienionych. Adresatami tej normy prawnej są, poza spółdzielniami mieszkaniowymi (jako zobowiązanymi), członkowie tych spółdzielni, jako uprawnieni. Oni też, wobec braku szczególnego przepisu, są na zasadach ogólnych uprawnieni do sądowego dochodzenia swych praw, w drodze procesu (art. 13 § 1 k.p.c.).

Pogląd Sądu pierwszej instancji, że członkowie dysponują jedynie procedurą postępowania wewnątrzspółdzielczego jest nieuprawniony z tej zasadniczej przyczyny, że ten ostatni tryb w istocie może dotyczyć spraw cywilnych między spółdzielnią i członkiem, chroniąc ich, poprzez zawieszenie biegu terminów zawitych i terminów przedawnienia (art. 32 § 2 pr.spółdz.) i wprost stanowiąc, że postanowienia statutu o postępowaniu wewnątrzspółdzielczym nie mogą ograniczać dochodzenia przez członków ich praw na drodze sądowej, a w wypadku wystąpienia na drogę postępowania wewnątrzspółdzielczego i sądowego, postępowanie wewnątrzspółdzielcze ulega umorzeniu (art. 32 § 3 pr.spóldz.).

Okoliczność zaś, że mamy do czynienia z roszczeniem i sprawą cywilną oraz cywilną drogą sądową (art. 1 i art. 2 § 1 k.p.c.) nie może budzić wątpliwości. Jeżeli bowiem przepis wprost nie wskazuje beneficjenta danej normy (jak czyni to w przypadku art. 8 1 ust. 1 u.s.m.), dopiero wówczas, gdy z pomocą wykładni funkcjonalnej i systemowej nie da się odkodować takiego adresata, można uznać, że mamy do czynienia z lex imperfekta. To nie występuje w tym przypadku.

Już systematyka art. 8[1], w tym jego ust. 3, pozwala uznać, że obowiązek spółdzielni został skorelowany z prawami członków. Dotyczy to także pozostałych przepisów wprowadzonych nowelą czerwcową do u.s.m. z 2007, których celem było wzmocnienie praw członków spółdzielni mieszkaniowych, jako rzeczywistych beneficjentów korporacji spółdzielczej, którym formuła spółdzielni służy realizacji ich praw majątkowych i szeroko rozumianych praw zarządczych, w tym prawa do informacji o zapadających uchwałach, regulaminach i innych decyzjach podejmowanych przez organy spółdzielni – obligatoryjne i fakultatywne. W tym prawie mieści się obowiązek spółdzielni, o którym mowa w tym przepisie. Można skonstatować, że omawiana regulacja uzupełnia tę, o której mowa w ust. 1 i 2 art. 8[1] u.s.m.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 16 czerwca 2015 r., I ACa 1530/14

Standard: 28081 (pełna treść orzeczenia)