Rozliczenie całkowitych kosztów zakupu ciepła

W myśl art. 45a ust. 9 Pr. energ. właściciel lub zarządca budynku ma obowiązek określenia metody rozliczania całkowitych kosztów zakupu ciepła na poszczególne lokale mieszkalne i użytkowe w tym budynku. Wybór odpowiedniego sposobu rozliczeń musi nastąpić, spośród metod wymienionych w art. 45a ust. 8 Pr. energ., na podstawie ustawowo określonych przesłanek.

Według art. 45a ust. 8 pkt 1 Pr. energ. koszty zakupu ciepła rozlicza się w części dotyczącej ogrzewania, stosując metody wykorzystujące:

a) dla lokali mieszkalnych i użytkowych:

- wskazania ciepłomierzy,

- wskazania urządzeń wskaźnikowych niebędących przyrządami pomiarowymi w rozumieniu przepisów metrologicznych, wprowadzonych do obrotu na zasadach i w trybie określonych w przepisach o systemie oceny zgodności,

- powierzchnię lub kubaturę tych lokali,

b) dla wspólnych części budynku wielolokalowego użytkowanych przez osoby użytkujące lub zamieszkujące lokale w tym budynku powierzchnię lub kubaturę tych części odpowiednio w proporcji do powierzchni lub kubatury zajmowanych lokali.

Z przytoczonego unormowania wynika, że ustawodawca pozostawił właścicielowi lub zarządcy budynku dużą swobodę w doborze metody przypisania udziału poszczególnych lokali w ogólnych kosztach zakupu ciepła.

Dobór konkretnej metody, przy uwzględnieniu współczynników wyrównawczych zużycia ciepła na ogrzewanie, wynikających z położenia lokalu w bryle budynku, i przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowych warunków eksploatacji budynku, określonych w odrębnych przepisach (tj. w przepisach prawa budowlanego), powinien stymulować energooszczędne zachowania oraz zapewniać ustalanie opłat za ciepło, pobieranych od mieszkańców i użytkowników lokali w tym budynku, w sposób odpowiadający zużyciu ciepła na ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej.

Przyjęta przez ustawodawcę w art. 45a ust. 8 Pr. energ. kolejność metod rozliczeń zakłada, że energooszczędne zachowania oraz określenie opłat odpowiadających zużyciu ciepła za ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody zapewniają najlepiej metody kolejno wymienione w poszczególnych tiretach art. 45a ust. 8 pkt 1 ppkt a tej ustawy (por. wyrok SN z dnia 7 lutego 2013 r., II CSK 347/12).

Z całą pewnością najdokładniejsze odtworzenie konsumpcji energii cieplnej umożliwiają wskazania ciepłomierzy, przy czym nie zawsze istnieje możliwość, w tym techniczna zainstalowania w budynku takich urządzeń, tak aby wykazywały one zużycie w każdym z lokali. Nie ulega natomiast wątpliwości, że wskazania urządzeń wskaźnikowych niebędących przyrządami pomiarowymi, pozwalają przybliżyć zużycie energii zdecydowanie skuteczniej, niż obliczenia wykonane w oparciu o powierzchnię lub kubaturę lokali.

Wyrok SN z dnia 12 października 2017 r., IV CSK 703/16

Standard: 27889 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z art. 45a ust. 8 Prawa energetycznego, koszty zakupu ciepła, o których mowa w ust. 2 (ciepła dostarczonego do budynku, w którym znajdują się lokale mieszkalne i użytkowe, zamieszkałe lub użytkowane przez osoby niebędące odbiorcami), rozlicza się w części dotyczącej:

1) ogrzewania, stosując metody wykorzystujące:

a) dla lokali mieszkalnych i użytkowych: - wskazania ciepłomierzy, 

- wskazania urządzeń wskaźnikowych, niebędących przyrządami pomiarowymi w rozumieniu przepisów metrologicznych, wprowadzonych do obrotu na zasadach i w trybie określonych w przepisach o systemie oceny zgodności, - powierzchnię lub kubaturę tych lokali,

b) dla wspólnych części budynku wielolokalowego użytkowanych przez osoby, o których mowa w ust. 2, powierzchnię lub kubaturę tych części odpowiednio w proporcji do powierzchni lub kubatury zajmowanych lokali.

Odnośnie do przygotowania ciepłej wody użytkowej dostarczonej centralnie przez instalację w budynku wielolokalowym, stosując metody wykorzystujące: 

a) wskazania wodomierz ciepłej wody w lokalach,

b) liczbę osób zamieszkałych stale w lokalu (art. 45a ust. 8 pkt 2).

W art. 48a ust. 9 Prawa energetycznego określono natomiast podmiot zobowiązany do wyboru jednej z metod rozliczania całkowitych kosztów zakupu ciepła na poszczególne lokale mieszkalne i użytkowe w tym budynku, którym jest właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego, oraz kryteria, którymi powinien się kierować przy wyborze jednej z metod.

Zgodnie z tym przepisem, wybrana metoda, uwzględniając współczynniki wyrównawcze zużycia ciepła na ogrzewanie, wynikające z położenia lokalu w bryle budynku przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowych warunków eksploatacji budynku określonych w odrębnych przepisach, powinna stymulować energooszczędne zachowania oraz zapewniać ustalanie opłat w sposób odpowiadający zużyciu ciepła na ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej.

Sprzecznez tymi zasadami było takie uregulowanie regulaminu wewnętrznego rozliczania ciepła, które w istocie kompetencję do podjęcia decyzji w przedmiocie wyboru jednej z tych metod przekazywały na rzecz użytkowników lokali mieszkalnych, którzy, ponadto, przy jej podejmowaniu mogli kierować się dowolnymi, subiektywnymi i niekoniecznie zgodnymi z określonymi w art. 45a ust. 9 Prawa energetycznego kryteriami wyboru jednej z metod rozliczeń.

W razie sporu dotyczącego prawidłowości wyboru przez zarządcę określonej metody rozliczeń kosztów zakupu ciepła, właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego powinien przedstawić przyczyny wyboru jednej z metod rozliczeń przewidzianych w art. 45a ust. 8 Prawa energetycznego. W takim przypadku, kwestionujący prawidłowość tego wyboru powinien przedstawić dowody kwestionujące zasadność tego wyboru.

Jeżeli decyzja dotyczącą wyboru jednej z metod rozliczeń nie została podjęta przez właściciela lub zarządcę budynku, a jedynie został zaaprobowany wybór metody dokonany przez użytkowników lokali, właściciela lub zarządcę budynku obciąża ciężar dowodu, że metoda ta jest zgodna z kryteriami określonymi w art. 48a ust. 9 Prawa energetycznego. W takim przypadku, kierując się zarówno zasadami doświadczenia życiowego, jak również określoną kolejnością metod rozliczeń przyjętą przez samego ustawodawcę w art. 45a ust. 8 Prawa energetycznego, należy wyjść z założenia, że energooszczędne zachowania oraz określenie opłat odpowiadających zużycia ciepła za ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody zapewniają najlepiej metody na podstawie wskazań ciepłomierzy oraz wodomierzy.

Wyrok SN z dnia 7 lutego 2013 r., II CSK 347/12

Standard: 27890 (pełna treść orzeczenia)