Ubezpieczenie cywilne adwokatów

Trybunał Konstytucyjny uważa, że nie naruszało konstytucji ani ogólne nałożenie na wszystkich adwokatów (także wykonujących zawód i już pobierających emeryturę) obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne, ani ustalenie, że podstawę wymiaru składki stanowi dochód zadeklarowany przez adwokata. Kwestie związane z ogólnym ujęciem obowiązku uiszczania składek wyjaśnił Sąd Najwyższy, zwłaszcza w powołanej wyżej uchwale z 1992 r. Trybunał Konstytucyjny podziela ten tok rozumowania i uznaje, że jeżeli w poprzednim stanie prawnym ustawodawca objął ubezpieczeniem wszystkich adwokatów, to wynikał z tego obowiązek składkowy także o powszechnym charakterze. Dopóki więc adwokat wykonywał zawód i uzyskiwał z tego tytułu dochody, nie było powodu uznawać, że może być zwolniony z obowiązku uiszczania składek. Nawet jeżeli obowiązek ten traktować jako ograniczenie wolności wykonywania zawodu, to należy przyjąć, iż mieściło się ono w granicach wyznaczanych przez art. 31 ust. 3 konstytucji. Jak już bowiem wspomniano, obowiązkiem państwa jest troska o zabezpieczenie bytu wszystkich obywateli, co może łączyć się z pobieraniem określonych świadczeń od obywateli czynnych zawodowo, m.in. na cele przyszłych emerytur i rent.

W żadnym razie nie można przy tym wnioskować, że omawiane ograniczenie rekompensowane jest prawem podmiotu reprezentowanego do ubiegania się o odszkodowanie z tytułu szkody poniesionej na skutek odrzucenia apelacji dotkniętej nieusuwalnymi brakami formalnymi, jako szkody wyrządzonej w następstwie działania lub zaniechania przy wykonywaniu czynności wchodzących w zakres działalności zawodowej adwokata, radcy prawnego albo rzecznika patentowego. Osoby wykonujące wymienione zawody zaufania publicznego podlegają wprawdzie obowiązkowemu ubezpieczeniu cywilnemu w zakresie, o którym tu mowa, jednak odszkodowanie - pominąwszy nawet kwestie proceduralne związane z jego skutecznym wyegzekwowaniem - nie jest i nie może być postrzegane jako ekwiwalent merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd.

Wyrok TK z dnia 20 maja 2008 r., P 18/07, OTK-A 2008/4/61, Dz.U.2008/96/619

Standard: 467 (pełna treść orzeczenia)