Odpowiedzialność karna nieletniego w wieku od 15 do 17 lat (art. 10 § 2 k.k.).
Wiek odpowiedzialności karnej, odpowiedzialnośc karna nieletnich (art. 10 k.k.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Stosownie do treści art. 10 § 1 k.k. na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U.2020.1444 t.j. z późn. zm.) odpowiada ten, kto popełnił czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. Bezspornie oznacza to, że odpowiedzialność karną określoną w ustawie kodeks karny ponosi sprawca, który w czasie popełnienia czynu zabronionego miał ukończone 17 lat. Odnośnie tej zasady ustawodawca wprowadził dwie modyfikacje.
Pierwsza z nich polega na tym, że wyjątkowo sprawca, który nie ukończył 17 lat, a ukończył lat 15 i popełnił czyn wyczerpujący znamiona jednego z enumeratywnie wskazanych przestępstw (tj. czyn z art. 134 k.k., art. 148 § 1, 2 lub 3 k.k., art. 156 § 1 lub 3 k.k., art. 163 § 1 lub 3 k.k., art. 166 k.k, art. 173 § 1 lub 3 k.k., art. 197 § 3 lub 4 k.k., art. 223 § 2 k.k., art. 252 § 1 lub 2 k.k. oraz art. 280 k.k.), może odpowiadać na zasadach określonych w kodeksie karnym, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne (art. 10 § 2 k.k.).
Druga modyfikacja związana z ponoszeniem odpowiedzialności na zasadach określonych w ustawie Kodeks karny została określona w art. 10 § 4 k.k., gdzie ustawodawca dopuścił - przy spełnieniu określonych warunków - możliwość odpowiadania sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu 17 lat, lecz przed ukończeniem przez niego 18 roku życia, na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Wyrok SN z dnia 12 kwietnia 2023 r., III KK 666/22
Standard: 74245 (pełna treść orzeczenia)
Za odpowiedzialnością karną S. M. na zasadach określonych w kodeksie karnym przemawiały okoliczności czynu - wyjątkowo brutalnego i ujawniającego agresję sprawcy, którą już wcześniej, choć nie z takim natężeniem, prezentował wobec rówieśników, nauczycieli, czy osób postronnych. Z orzeczeń sądu rodzinnego i nieletnich wynika wniosek o całkowitej nieskuteczności podejmowanych wobec S. M. wcześniejszych oddziaływań wychowawczych oraz stosowanych wobec niego coraz ostrzejszych środków wychowawczych, włącznie z umieszczeniem w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych oraz w schronisku dla nieletnich. W opinii wydanej o nieletnim w Zakładzie dla nieletnich stwierdzono, że stopień rozwoju nieletniego oraz jego właściwości i warunki osobiste przemawiają za pociągnięciem go do odpowiedzialności karnej w myśl art. 10 § 2 k.k. Przypisanych czynów S. M. dopuścił się zaledwie nieco ponad dwa miesiące przed ukończeniem 17 roku życia.
Z opinii sądowo-psychiatrycznej wynika, że oskarżony nie cierpiał na chorobę psychiczną w rozumieniu psychozy, ani na niedorozwój umysłowy, a stwierdzane u niego cechy osobowości (osobowość nieprawidłowa z ujawniającymi się trudnościami adaptacyjnymi oraz zaburzeniami zachowania u osoby uzależnionej od alkoholu i nadużywającej środków odurzających), a także poziom intelektualny (poniżej inteligencji przeciętnej), nie wpływały ograniczająco na poczytalność S. M. w czasie czynów.
W ocenie sądu odwoławczego stopień rozwoju sprawcy pozwalał, mimo nieukończenia przezeń 17 roku życia, na przypisanie mu winy w chwili popełnionych czynów stanowiących przedmiot niniejszego postępowania. Dlatego pociągnięcie S. M. do odpowiedzialności karnej na zasadach określonych w kodeksie karnym nie stanowiło obrazy przepisu art. 10 § 2 k.k., ani nie naruszało żadnych norm zawartych w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Wyrok SA w Katowicach z dnia 23 listopada 2017 r., II AKa 484/17
Standard: 27429 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 27430
Standard: 27438
Standard: 40609
Standard: 27453
Standard: 40611
Standard: 40606
Standard: 27474
Standard: 40610
Standard: 27428
Standard: 40621