Obligatoryjna diagnoza osobowości nieletniego przed orzeczeniem kary pozbawienia wolności

Przepis art. 18 § 2 pkt d ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178) nakazuje w postępowaniu wobec nieletniego, którego sprawa rozpoznawana jest w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania karnego, stosować odpowiednio przepisy art. 25 § 1, 2 i 3 ww. ustawy. § 2 tego przepisu obliguje sąd, przed wydaniem orzeczenia o umieszczeniu nieletniego w zakładzie poprawczym, do zasięgnięcia opinii w celu uzyskania kompleksowej diagnozy osobowości nieletniego. Wydaje się, że odpowiednie stosowanie tego przepisu na zasadzie art. 10 § 2 k.k. wymaga również zasięgnięcia takiej opinii przez sąd karny przed wydaniem orzeczenia skazującego nieletniego na karę pozbawienia wolności. Stosując bowiem regułę wnioskowania argumentum a maiori ad minus, należy dojść do przekonania, że skoro ustawodawca nakazuje zasięgnąć takiej opinii przed umieszczeniem nieletniego w zakładzie poprawczym, to tym bardziej winno się to uczynić przed skazaniem takiej osoby na karę pozbawienia wolności.

O ile jednak zasięgnięcie opinii na temat diagnozy osobowości nieletniego jest obligatoryjne, o tyle ustawodawca pozostawił sądowi pewną swobodę co do wyboru podmiotu mającego ją sporządzić. Co do zasady więc opinię taką winni sporządzić specjaliści z rodzinnego ośrodka diagnostyczno-konsultacyjnego, jednakże sąd może zwrócić się o jej wydanie również do innej specjalistycznej placówki lub biegłego albo biegłych spoza takiego ośrodka (art. 25 § 1 zd. II ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich).

Wyrok SA we Wrocławiu z dnia 6 listopada 2012 r., II AKa 311/12

Standard: 27418 (pełna treść orzeczenia)