Wpis praw osobistych, których treścią jest korzystanie z cudzej nieruchomości; ujawnienie „praw wyposażonych w elementy praw rzeczowych”

Sąd Najwyższy w niniejszym składzie przychyla się do stanowiska, że art. 16 ust. 1 i 2 u.k.w.h. należy rozumieć w ten sposób, iż prawo osobiste lub roszczenie może zostać ujawnione w księdze wieczystej tylko wtedy, gdy przepisy ustawowe wyraźnie przewidują taką możliwość. Możliwość wpisu do księgi wieczystej nie może być natomiast wywodzona z natury lub cech danego prawa osobistego albo roszczenia.

Do ujawnienia prawa osobistego lub roszczenia konieczny jest przepis rangi ustawy wyraźnie dopuszczający taką możliwość. Przemawia za tym wykładnia językowa art. 16 ust. 1 u.k.w.h., a mianowicie użyte w tym przepisie sformułowanie „w wypadkach przewidzianych w przepisach ustawowych”, które jednoznacznie oznacza, że jakiś przepis rangi ustawowej musi w wyraźny sposób zezwalać na ujawnienie danego prawa osobistego lub roszczenia 

Postanowienie SN z dnia 4 marca 2022 r., II CSKP 54/22

Standard: 76500 (pełna treść orzeczenia)

Analiza dostępnego orzecznictwa Sądu Najwyższego odnoszącego się do wykładni art. 16 ust. 1 u.k.w.h., w którym przyjęto, że do ujawnienia prawa osobistego lub roszczenia w księdze wieczystej konieczny jest przepis rangi ustawowej wyraźnie dopuszczający taką możliwość oraz wyłączający - postulowaną przez niektórych przedstawicieli doktryny prawa - rozszerzającą wykładnię tego przepisu w odniesieniu do „praw wyposażonych w elementy praw rzeczowych” (por. postanowienie z dnia 9 maja 2013 r., II CSK 590/12, postanowienie z dnia 19 stycznia 2017 r., II CSK 230/16 oraz postanowienie z dnia 14 marca 2017 r., II CSK 257/16), pozwala na przyjęcie, że wskazane w skardze kasacyjnej zagadnienie zostało już dostatecznie wyjaśnione.

Postanowienie SN z dnia 15 października 2020 r., II CSK 645/19

Standard: 76503 (pełna treść orzeczenia)