Pojęcia "złośliwego i uporczywego" naruszania praw pracownika

Zachowania oskarżonego polegające na odmowie potwierdzenia na piśmie umowy o pracę pomiędzy pracownikami, nieterminowa wypłata wynagrodzeń, niepełne wypłacanie wynagrodzeń lub też brak ich wypłaty, niewydawanie świadectw pracy oraz niewpłacanie w terminie składek na ubezpieczenia społeczne za wymienionych pracowników mieszczą się w znamionach określających czynności sprawcze czynów z art. 218 § 1a k.k.

Czyn z art. 218 § 1a k.k. polega na złośliwym lub uporczywym naruszaniu praw pracownika przez osobę wykonującą czynności z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych.

Warunkiem odpowiedzialności karnej za naruszenie praw pracowniczych jest uporczywy lub złośliwy charakter tego naruszenia. Pojęcie uporczywości oznacza działanie lub zaniechanie trwające dłuższy czas lub powtarzające się w pewnym okresie. Pojęcie uporczywości ma także zabarwienie subiektywne, które można utożsamić z „nieustępliwością". Nie jest konieczne do realizacji tego znamienia, by pracownik domagał się realizacji swoich uprawnień czy też wyrażał wobec nich sprzeciw.

Naruszenie praw pracownika wynikających ze stosunku pracy może polegać na: wypłacie zaniżonego wynagrodzenia lub innych świadczeń majątkowych albo opóźnieniu w terminowej ich wypłacie, pomijaniu w udzielaniu premii lub nagród, odmowie udzielenia urlopu lub udzielaniu go w terminach nieuzgodnionych z pracownikiem albo też zaniżaniu wymiaru urlopu, wymuszaniu pracy w dni wolne od pracy, w szczególności w niedziele oraz święta o charakterze religijnym, wymuszaniu przedłużania czasu pracy i nadmiernym obciążaniu pracą w godzinach nadliczbowych, stosowaniu dyskryminacyjnych zasad awansu oraz podnoszeniu wynagrodzenia (np. ze względu na płeć lub status rodzinny), odmowie przedstawienia w terminie świadectwa pracy lub też potwierdzenia na piśmie umowy o pracę, naruszeniu przepisów o rozwiązywaniu umowy o pracę, podpisywaniu umowy zlecenia lub innej umowy cywilnoprawnej w warunkach faktycznego świadczenia pracy lub warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p., zakazanym mobbingu itp.

Naruszenie uprawnień pracowniczych wynikających z ubezpieczenia społecznego może polegać np. na niewłaściwym prowadzeniu dokumentacji, od której uzależnione są świadczenia z ubezpieczenia społecznego, zaniżaniu wysokości świadczeń, niewypłacaniu ich w terminie, ignorowaniu orzeczeń sądowych zobowiązujących do określonych świadczeń organy instytucji ubezpieczeniowych itp.

Wyrok SR Gdańsk-Południe w Gdańsku  z dnia 6 lutego 2019 r., II K 1458/13

Standard: 77305 (pełna treść orzeczenia)