"Zmuszanie do określonego zachowania” w rozumieniu art. 252 k.k.

Wzięcie lub przetrzymywanie zakładnika w rozumieniu art. 252 k.k. ma na celu zmuszenie wymienionych w tym przepisie instytucji lub osób do określonego zachowania się, np. wymuszenia zapłaty okupu od tej pozbawionej wolności lub innej osoby w zamian za uwolnienie.

Przepis art. 252 § 1 k.k. nie zawęża oczekiwanego przez sprawcę zachowania, do którego wymuszenia ten poprzez wzięcie i przetrzymywanie zakładnika dąży, do jakiegoś konkretnej kategorii zachowań. W przepisie art. 252 § 1 k.k. mowa jest o zmuszaniu do „określonego zachowania”, a zatem nie muszą to być jedynie czynności związane z zapłatą okupu lub innego rozporządzenia mieniem (por. wyrok SA w Białymstoku z dnia 4 listopada 2014 r., II AKa 199/14).

Typizowane w art. 252 § 1 k.k. przestępstwo wzięcia zakładnika jest znamienne celem w postaci zmuszenia organu, instytucji, osoby do określonego zachowania się. W konsekwencji już samo pozbawienie wolności jest środkiem do realizacji określonego celu. W konsekwencji również działania stanowiące źródło szczególnego udręczenia – wiążąc się ze stanem pozbawienia pokrzywdzonego wolności – stanowić będą najczęściej środek do realizacji tego celu. Rozgraniczanie między pozbawieniem wolności a innym celem sprawców na gruncie przestępstwa z art. 252 § 2 k.k. byłoby z tego względu całkowicie nielogiczne.

Wyrok SA w Gdańsku z dnia 15 lipca 2021 r., II AKa 49/21

Standard: 77534 (pełna treść orzeczenia)

Celem działania sprawcy jest zmuszenie do określonego zachowania rozumianego jako wywołanie u danej osoby, wbrew jej woli, określonego zachowania (działania, zaniechania, znoszenia) poprzez wywieranie na nią presji, np. w celu zmuszenia jej do świadczenia finansowego w zamian za uwolnienie lub za obietnicę uwolnienia.

Istotą zbrodni z art. 252 § 1 k.k. jest bezpośrednia zależność między zastosowanym środkiem w postaci pozbawienia wolności a celem w postaci zmuszenia ofiary lub innego podmiotu do określonego zachowania - w tym wypadku zapłacenia okupu przez pokrzywdzonych za uwolnienie .

Wyrok SA w Wrocławiu z dnia 9 października 2019 r., II AKa 143/19

Standard: 77540 (pełna treść orzeczenia)