Obostrzenie kary w razie wykroczeniowej recydywy wielokrotnej (art. 38 k.w.)

Podstawą recydywy szczególnej, określonej w art. 38 k.w. może stanowić jedynie ukaranie wynikające z treści prawomocnego wyroku sądu, nie zaś mandat karny nakładany w postępowaniu mandatowym. Stanowisko to jest od dawna prezentowane w orzecznictwie, w którym podkreśla się m.in., że „postępowanie mandatowe jest postępowaniem odrębnym od postępowania sądowego i nie może prowadzić do innych pozamandatowych konsekwencji prawnych” (wyrok SN z dnia 13 września 2017 r., IV KK 55/17; zob. też np. wyrok SN z dnia 8 listopada 2007 r., II KK 247/07; wyrok SN z dnia 18 maja 2005 r., II KK 118/05), zwłaszcza w perspektywie konsekwencji recydywy szczególnej, z art. 38 k.w., która stwarza możliwość nadzwyczajnego orzeczenia kary aresztu za jakiekolwiek wykroczenie, choćby było zagrożone karą łagodniejszą. Warto też zauważyć, że odrębność trybu mandatowego w kontekście pojęcia recydywy potwierdza także regulacja art. 96 § 1b-§1bc, normująca podwyższenie górnego poziomu kary grzywny w przypadku co najmniej dwukrotnego ukarania za poszczególne kategorie wykroczeń.

Wyrok SN z dnia 23 października 2024 r., V KK 323/24

Standard: 83371 (pełna treść orzeczenia)

Przepis art. 38 k.w., oczywiście w przypadku rzeczywistego zaistnienia wskazanych w nim przyczyn, nie nakłada na Sąd, obowiązku wymierzenia obwinionemu kary aresztu. Poprzez zawarcie w nim sformułowania "może" przesądzono, że jest to przepis fakultatywny, co wydawałoby się być sprawą oczywistą. To sąd każdorazowo musi podjąć decyzję, biorąc pod uwagę zebrany materiał dowodowy, cele kary i dyrektywy wymiaru kary, co do potrzeby ukarania obwinionego karą aresztu przy zastosowaniu art. 38 k.w., czy też wymierzenia kary na podstawie sankcji naruszonego przepisu, w sytuacji uznania jej za wystarczającą reakcję na popełnione wykroczenie.

Przepis art. 38 k.w. normuje wykroczeniową recydywę szczególną wielokrotną, która stwarza możliwość nadzwyczajnego obostrzenia kary, poprzez wymierzenie kary aresztu za wykroczenie, które zagrożone jest wyłącznie karą łagodniejszego rodzaju. Dotyczy to jednak jedynie obwinionego, który ukarany co najmniej dwukrotnie za podobne wykroczenia umyślne w ciągu 2 lat od ostatniego ukarania popełnił ponownie umyślne wykroczenie podobne do popełnionego poprzednio.

Wyrok SN z dnia 13 września 2017 r., IV KK 55/17

Standard: 26958 (pełna treść orzeczenia)