Odpowiedzialność karna za spożywanie napojów alkoholowych wbrew zakazom (art. 43[1] u.w.t.p.a.)

Zgodnie z treścią art. 43[1] ust. 1 tej ustawy, podlega karze grzywny sprawca, który „spożywa napoje alkoholowe wbrew zakazom określonym w art. 14 ust. 1 i 2a-6 albo nabywa lub spożywa napoje alkoholowe w miejscach nielegalnej sprzedaży, albo spożywa napoje alkoholowe przyniesione przez siebie lub inną osobę w miejscach wyznaczonych do ich sprzedaży lub podawania”. Z treści art. 14 ust. 2a tejże ustawy wynika, że zabrania się spożywania napojów alkoholowych w miejscu publicznym, z wyjątkiem miejsc przeznaczonych do ich spożycia na miejscu, w punktach sprzedaży tych napojów.

Wyrok SN z dnia 5 lutego 2025 r., III KK 607/24

Standard: 88888 (pełna treść orzeczenia)

Jeżeli opis czynu nie zawiera określenia miejsca wskazanego w art. 14 ust. 1 u.w.t. i p.a., to aby zachowanie obwinionego stanowiło wykroczenie z art. 43[1] ust. 1 ustawy, stosownie do treści art. 1 § 1 k.w. i reguły nullum crimen sine lege certa, konieczne jest, aby opis czynu uwzględniał regulację w art. 14 ust. 2a albo – w istocie – ust. 6 ustawy. Celowe jest więc ustalenie, że miejsce, w którym obwiniony spożywał alkohol w postaci piwa, było miejscem publicznym, nie przeznaczonym do jego spożycia na miejscu w punkcie sprzedaży, a jeśli ten warunek był spełniony (czyli miejsce spożycia piwa było miejscem publicznym), to ustalenia ponadto, czy, rada gminy nie wydała uchwały zezwalającej na spożywanie takich napojów na podstawie art. 14 ust. 2b u.w.t. i p.a. Jeżeli zaś miejsce, w którym piwo było przez obwinionego spożywane, nie miało charakteru miejsca publicznego, to warunkiem odpowiedzialności za wykroczenie z art. 43[1] ust. 1 ustawy było ustalenie, czy została na podstawie art. 14 ust. 6 ustawy podjęta uchwała rady gminy, w której treści miejsce takie zostało objęte zakazem spożywania napojów alkoholowych.

Stosownie do art. 43[1] ust. 1 u.w.t.p.a., sankcji karnej w postaci grzywny podlega ten, kto spożywa napoje alkoholowe wbrew zakazom określonym w art. 14 ust. 1 i 2a-6 albo nabywa lub spożywa napoje alkoholowe w miejscach nielegalnej sprzedaży, albo spożywa napoje alkoholowe przyniesione przez siebie lub inną osobę w miejscach wyznaczonych do ich sprzedaży lub podawania.

Spożywanie napojów alkoholowych jest wykroczeniem tylko wtedy, gdy odbywa się wbrew zakazom wskazanym w art. 14 ust. 1 i 2a - 6 u.w. t. i p.a.

W art. 14 ust. 1 tej u.w.t.p.a. wyraźnie wskazano miejsca, w których spożywanie napojów alkoholowych jest zakazane (na terenie szkół oraz innych zakładów i placówek oświatowo-wychowawczych, opiekuńczych i domów studenckich [pkt 1], na terenie zakładów pracy oraz miejsc zbiorowego żywienia pracowników [pkt 2], w miejscach i czasie masowych zgromadzeń [pkt 3], w środkach i obiektach transportu publicznego, z określonymi wyjątkami [pkt 4], w obiektach zajmowanych przez organy wojskowe i spraw wewnętrznych, jak również w rejonie obiektów koszarowych i zakwaterowania przejściowego jednostek wojskowych [pkt 6 – pkt został uchylony]. 

W art. 14 ust. 2a u.w.t. i p.a. znajduje się zapis, że „zabrania się spożywania napojów alkoholowych w miejscu publicznym, z wyjątkiem miejsc przeznaczonych do ich spożycia na miejscu, w punktach sprzedaży tych napojów”, przy czym stosownie do regulacji w art. 14 ust. 2b rada gminy, w formie uchwały, może wprowadzić wyjątek od tego zakazu. Nadmienić od razu trzeba, że zapisy zawarte w art. 14 ust. 3-4 tej ustawy nie dotyczą spożywania piwa, zaś kolejny ustęp tego przepisu dotyczy szczególnych miejsc (imprezy masowe i sportowe) oraz określonej kategorii napojów alkoholowych (powyżej 4,5 promila).

W art. 14 ust. 6 u.w.t. i p.a. znajduje się z kolei upoważnienie dla rady gminy do wprowadzenia czasowego lub stałego zakaz sprzedaży, podawania, spożywania oraz wnoszenia napojów alkoholowych.

Wyrok SN z dnia 16 stycznia 2020 r., V KK 580/18

Standard: 88884 (pełna treść orzeczenia)