Umożliwienie lub ułatwienie „pobytu na terytorium RP wbrew przepisom” (art. 264a k.k.)

Czynność sprawcza polega na umożliwianiu lub ułatwianiu innej osobie pobytu na terytorium RP wbrew przepisom. Umożliwianie oznacza wszelką aktywność, dzięki której nielegalny pobyt osoby na terytorium RP jest możliwy. Sprawca stwarza zatem innej osobie warunki umożliwiające taki nielegalny pobyt. Umożliwianie może przybrać postać zarówno działania, jak i zaniechania.

Ułatwianie oznacza wszelkie zachowania, które nielegalny pobyt na terytorium RP czynią łatwiejszym. Określenie „ułatwiać" należy rozumieć jako dopomożenie w osiąganiu czegoś (zob. Słownik..., t. 3, s. 554). W tym przypadku dopomożenie polega na tym, że danej osobie udaje się przebywać nielegalnie w Polsce. Ułatwienie może przybrać postać np. dostarczenia fałszywych dokumentów, na dostarczaniu mieszkania, a także na zapewnianiu pracy, dzięki której osoba ta ma środki do życia na terytorium RP.

W każdym przypadku działanie sprawcy wymaga, by jego celem było „osiągnięcie korzyści majątkowej lub osobistej". Korzyść taka powinna być interpretowana jako korzyść zarówno dla siebie, jak i dla kogo innego (tak stanowi art. 115 § 4 k.k.).

Sprawca, umożliwiając lub ułatwiając innej osobie pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, chce, żeby mu się to opłaciło. Ponadto w przypadku przestępstwa wskazanego w § 1 nie chodzi o jakiekolwiek umożliwianie lub ułatwianie pobytu innej osoby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ale tylko o pobyt „wbrew przepisom".

Wyrok SR w Kętrzynie z dnia 11 maja 2018 r., II K 325/17

Standard: 77711 (pełna treść orzeczenia)

Słowo „umożliwiać” należy rozumieć jako stwarzanie warunków sprzyjających czemuś, przyczynienie się do czegoś (zob. Słownik..., t. III, s. 557). W rezultacie chodzi o stworzenie przez sprawcę warunków innej osobie, umożliwiających jej nielegalny pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zachowanie sprawcy może również przyczynić się do tego, że ta inna osoba pozostanie w Polsce nielegalnie.

Czynności sprawcze mogą polegać na zapewnieniu mieszkania, ukrywaniu danej osoby, załatwieniu jej nielegalnego meldunku lub dostarczeniu odpowiednich dokumentów, podwiezieniu danej osoby, dostarczeniu odzieży lub środków do życia. Może to być też pomoc w zmianie wizerunku, umożliwienie pracy, wprowadzanie w błąd właściwych organów zajmujących się cudzoziemcami, przedstawianie wspomnianej osoby jako swojego bliskiego krewnego.

„Pobyt”należy tutaj rozumieć jako faktyczne przebywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W każdym przypadku działanie sprawcy wymaga, by jego celem było „osiągnięcie korzyści majątkowej lub osobistej”. Korzyść taka powinna być interpretowana w sensie nadanym temu pojęciu przez art. 115 § 4, a więc jako korzyść zarówno dla siebie, jak i dla kogo innego. Mówiąc inaczej, sprawca umożliwiając lub ułatwiając innej osobie pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej chce, żeby mu się to opłaciło.

Wyrok SR w w Strzelcach Opolskich z dnia 18 grudnia 2012 r., II K 1257/12

Standard: 77717 (pełna treść orzeczenia)