Nękanie prawem (legal harrasment)

Zdaniem Sądu wystąpienie z wnioskami o ukaranie obwinionych, korzystających z wolności zgromadzeń, należy ocenić, jako niepożądane i mogące zostać zidentyfikowane, jako działania mieszczące się w zjawisku opisanym socjologicznie i znanym w anglosaskim prawoznawstwie, jako legal harrasment - „nękania prawem”, „nękanie przy pomocy prawa”.

W stanowiskach i publikacjach organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną prawa człowieka (takich jak np. Peace Brigades UK) wskazuje się, iż przejawami takich nadużyć są np. przypadki interpretowania i stosowanie przepisów niezgodnie z ich przeznaczeniem, czy też stawianie środowiskom nieprzychylnym władzy wręcz niemożliwych do przezwyciężenia barier administracyjnych dla działalności, których naruszenie jest sankcjonowane.

Na gruncie prawa polskiego prawa prof. Ewa Łętowska zwraca uwagę na fakt, iż prawo wykroczeń stosowane z wykorzystaniem wybiórczych standardów lub „naciągania” przepisów pod konkretne przypadki, może być narzędziem nękania, gdy ekscesywnie stosuje się je, aby „skruszyć” tych którzy podejmują nieprzychylne władzy działania (https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/legal-harrasment-sposobem-na-opozycje,294867.html).

Sąd stoi na stanowisku, iż w demokratycznym państwie prawa taka praktyka nie powinna mieć miejsca, a organy ścigania powinny starannie rozważać, czy stosują prawo wykroczeń w sposób równy, adekwatny i celowy wobec uczestników zgromadzeń i protestów przeciwko działaniom władzy.

Postanowienie SR dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie  z dnia 18 grudnia 2018 r., XI W 1805/18

Standard: 26755 (pełna treść orzeczenia)

Budzi zaniepokojenie praktyka organów ścigania, polegającą na stawianiu uczestnikom zgromadzeń zarzutów popełnienia wykroczeń, nie związanych nierozłącznie z przebiegiem tych zgromadzeń, ale które w konkretnych okolicznościach wydają się służyć nie ochronie dobra prawnego, lecz zniechęceniu do aktywności społecznej i korzystania z prawa do zgromadzeń. Praktyka taka uwidacznia się w niniejszym postępowaniu, gdyż zdaniem Sądu zachowanie obwinionego w innych warunkach (innych niż udział w zgromadzeniu – publicznym proteście) zapewne nie zostałoby potraktowane, jako wybryk i nie spowodowałoby reakcji Policji w postaci złożenia wniosku o ukaranie. 

Takie działanie ze strony służb państwa należy ocenić, jako niepożądane i mogące zostać zidentyfikowane, jako działania mieszczące się w pojęciu sformułowanym socjologicznie i znanym w anglosaskim prawoznawstwie jako legal harrasment - „nękania prawem”, „nękanie przy pomocy prawa”. Przejawami takich nadużyć są np. przypadki interpretowania i stosowanie przepisów niezgodnie z ich przeznaczeniem, czy też stawianie środowiskom nieprzychylnym władzy wręcz niemożliwych do przezwyciężenia barier administracyjnych dla działalności, których naruszenie sankcjonowane jest karami.

Na gruncie prawa polskiego prawa prof. Ewa Łętowska zwraca uwagę na fakt, iż prawo wykroczeń stosowane z wykorzystaniem wybiórczych standardów lub „naciągania” przepisów pod konkretne przypadki, może być narzędziem nękania, gdy ekscesywnie stosuje się je, aby „skruszyć” tych którzy podejmują nieprzychylne władzy działania.

Sąd stoi na stanowisku, iż w demokratycznym państwie prawa przedmiotowa praktyka nie powinna mieć miejsca, a organy ścigania powinny starannie rozważać, czy stosują prawo wykroczeń w sposób równy i adekwatny (celowy) wobec uczestników zgromadzeń i protestów przeciwko działaniom władzy.

Postanowienie SR dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie z dnia 29 listopada 2018 r., XI W 1660/18

Standard: 42511 (pełna treść orzeczenia)