Ostateczność orzeczenia TK (subsydiarny charakter skargi)

W doktrynie i orzecznictwie akcentuje się, że skarga konstytucyjna ma charakter subsydiarny - "przysługuje ona dopiero wówczas, gdy skarżący nie dysponuje już żadną proceduralną możliwością uruchomienia dalszego postępowania przed sądem bądź organem administracji publicznej w swojej sprawie" (zob. przykładowo: postanowienie z 2 kwietnia 2008 r., sygn. SK 93/06, OTK ZU nr 3/A/2008, poz. 48 oraz przywołane tam postanowienia).

Wyrok TK z dnia 6 października 2015 r., SK 19/14, OTK-A 2015/9/141, Dz.U.2015/1616

Standard: 2954 (pełna treść orzeczenia)

Wyczerpanie drogi prawnej jest warunkiem koniecznym z punktu widzenia subsydiarności skargi konstytucyjnej. Tradycyjnie rozumiane jest ono w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego jako skorzystanie przez skarżącego z przysługujących zwyczajnych środków odwoławczych. Innymi słowy, skarżący musi w toku instancji wykorzystać dostępne mu zwykłe środki prawne, zapobiegające uzyskaniu przez orzeczenie waloru prawomocności. Jak zauważył Trybunał w postanowieniu z 17 grudnia 2009 r., sygn. Ts 68/08, OTK ZU nr 6/B/2009, poz. 449, "oznacza to, z jednej strony, że skarga konstytucyjna jest niedopuszczalna, jeżeli orzeczenie stało się prawomocne wskutek zaniechania wniesienia zwykłego środka zaskarżenia lub nie został on rozpoznany z przyczyn formalnych leżących po stronie skarżącego; z drugiej zaś - że prawo wniesienia skargi konstytucyjnej powstaje z chwilą doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku lub postanowienia, nawet jeżeli - w danych okolicznościach - możliwe byłoby jego wzruszenie przy pomocy środków nadzwyczajnych: skargi kasacyjnej czy skargi o wznowienie postępowania". Uprawomocnienie nadaje rozstrzygnięciu walor ostateczności w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji.

Wystąpienie ze środkami o charakterze nadzwyczajnym nie zawiesza biegu terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Podjęcie dalszych kroków zmierzających do wzruszenia prawomocnego orzeczenia, także wówczas, gdy towarzyszy im wydanie w sprawie dalszych rozstrzygnięć, nie mieści się w zakresie pojęcia "wyczerpanie drogi prawnej". Stanowisko to Trybunał prezentuje konsekwentnie, bez względu na to, w jakim postępowaniu (cywilnym, sądowoadministracyjnym, czy karnym) zapadło konkretne rozstrzygnięcie (por. m.in. postanowienia: z 7 lutego 2006 r., sygn. Ts 63/05, OTK ZU nr 1/B/2006, poz. 36, z 25 lipca 2006 r., sygn. Ts 143/06, OTK ZU nr 1/B/2007, poz. 55, z 16 maja 2007 r., sygn. Ts 105/06, OTK ZU nr 3/B/2007, poz. 123, z 16 maja 2007 r., sygn. Ts 99/06, OTK ZU nr 3/B/2007, poz. 119, z 16 maja 2007 r., sygn. Ts 144/06, OTK ZU nr 3/B/2007, poz. 130, z 4 października 2007 r., sygn. Ts 47/07, OTK ZU nr 2/B/2008, poz. 67, z 27 listopada 2007 r., sygn. Ts 107/07, OTK ZU nr 1/B/2008, poz. 39, z 8 stycznia 2008 r., sygn. Ts 162/06, OTK ZU nr 1/B/2008, poz. 16, z 19 stycznia 2011 r., sygn. Ts 268/10, OTK ZU nr 3/A/2011, poz. 266, a także: Z. Czeszejko-Sochacki, L. Garlicki, J. Trzciński, op.cit., s. 165).

Postanowienie TK, z dnia 29 stycznia 2013 r., SK 36/12, OTK-A 2013/1/15

Standard: 2955 (pełna treść orzeczenia)