Tajemnica obrończa podczas czynności przeszukania i zatrzymania rzeczy (art. 225 § 3 k.p.k.)

Art. 225 § 3 k.p.k. ma gwarantować ochronę tajemnicy obrończej w sytuacji, gdy taka potrzeba wyłoni się przy czynnościach zatrzymania rzeczy i przeszukania (Rozdział 25 Kodeksu postępowania karnego). Normy w nim zawarte należą do kategorii tych, które zapewniają realizację konstytucyjnego prawa do obrony (art. 42 ust. 1 Konstytucji), stanowiącego zarazem jedną z podstawowych zasad postępowania karnego (art. 6 k.p.k.).

Tajemnica obrończa podlega ochronie także wówczas, gdy w toku przeszukania inna osoba niż obrońca oświadczy, że wydane lub znalezione dokumenty obejmują okoliczności związane z wykonywaniem funkcji obrońcy. Jednak w wypadku, gdy oświadczenie osoby nie będącej obrońcą budzi wątpliwości, może obowiązywać inny tryb dalszego postępowania (art. 225 § 3 zd. 2 k.p.k.). Nasuwające wątpliwości oświadczenie takiej osoby podlega weryfikacji ale w sposób wyłączający ujawnienie tajemnicy obrończej. W takim wypadku organ dokonujący czynności przekazuje sądowi przed którym toczy się postępowanie, a w postępowaniu przygotowawczym – sądowi wskazanemu w art. 329 § 1 k.p.k., a więc powołanemu do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji, wydane lub znalezione dokumenty bez zapoznawania się z ich treścią lub wyglądem, w opieczętowanym opakowaniu. Po zapoznaniu się z dokumentami sąd zwraca je (również po opieczętowaniu) osobie od której je zabrano, jeśli okazuje się, że oświadczenie było prawdziwe. W przeciwnym razie wydaje postanowienie o zatrzymaniu tych materiałów dla celów postępowania. Ten tryb postępowania gwarantuje, że utrwalone w dokumentach treści stanowiące tajemnicę obrończą, mimo przejęcia ich podczas przeszukania, nie przenikną do postępowania karnego. Nawet wtedy, gdy przeszukania dokonano na polecenie sądu prowadzącego postępowanie, po zapoznaniu się z dokumentami i stwierdzeniu, że zawierają one tajemnicę obrończą, żadne okoliczności z nich pochodzące nie będą podlegały ujawnieniu, a tym samym nie wejdą do podstawy orzeczenia (art. 92 i art. 410 k.p.k.).

Postanowienie SN z dnia 26 października 2011 r., I KZP 12/11

Standard: 26130 (pełna treść orzeczenia)