Przypisanie sprawcy działania wspólnego z inną osobą w miejsce zarzucanego działania samodzielnego

Związanie sądu granicami aktu oskarżenia; granice aktu oskarżenia

Przypisanie sprawcy działania wspólnego z inną osobą w miejsce tego samego, ale zarzucanego w akcie oskarżenia jako działania samodzielnego, samoistnie nie stanowi wyjścia poza granice aktu oskarżenia, o ile tylko to działanie było zrealizowane w ramach tego samego zdarzenia historycznego, na którym zasadza się oskarżenie.

Zasada skargowości nie ogranicza sądu w ustaleniach szczegółowych elementów faktycznych zdarzenia opisanego w akcie oskarżenia, ani w prawnej ocenie zarzucanego czynu. Z istoty tej fundamentalnej dla procesu karnego zasady wynika bowiem, że opis czynu zawarty w zarzucie skargi uprawnionego oskarżyciela stanowi jedynie procesową hipotezę, podlegającą ustawicznej weryfikacji w toku sądowego postępowania dowodowego. Rezultatem tych czynności oraz ocen dokonanych przez sąd jest opis czynu przypisanego oskarżonemu w orzeczeniu kończącym postępowanie (por. postanowienie SN z dnia 25 października 2017 r., IV KK 85/17).

Stosownie do zasady skargowości ramy postępowania jurysdykcyjnego są określone przez zdarzenie historyczne opisane w akcie oskarżenia, a nie przez poszczególne elementy tego opisu, czy też wskazaną w skardze kwalifikację prawną. Stąd też zasada skargowości nie ogranicza sądu w ustaleniach wszystkich cech faktycznych tego zdarzenia oraz w zakresie oceny prawnej rozpoznawanego czynu. Jedynie zdarzenie historyczne, jako opis określonych faktów wiąże sąd orzekający w sprawie. Przy czym zasadnie zauważa się (tak w piśmiennictwie, jak i orzecznictwie), że ustalenie tożsamości czynu nie może odbywać się tylko na płaszczyźnie rozważeń prowadzonych in abstracto, ale musi zejść na poziom rozważań prowadzonych in concreto (por. postanowienie SN z 2 marca 2003 r., V KK 281/02).

Postanowienie SN z dnia 8 sierpnia 2018 r., II KK 276/18

Standard: 25693 (pełna treść orzeczenia)