Zaskarżalność orzeczeń w postępowaniu odwoławczym (art. 426 k.p.k.)

Zgodnie z treścią § 56 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu: „Na zaniechanie wniesienia środka odwoławczego adwokat obowiązany jest uzyskać zgodę klienta, w miarę możności pisemną. Brak tej zgody, niemożność jej uzyskania lub odmowę klienta jej udzielenia adwokat powinien niezwłocznie udokumentować pisemnie w aktach sprawy”.

Postanowienie SN z dnia 28 lipca 2021 r., III KZ 30/21

Standard: 76772 (pełna treść orzeczenia)

Art. 426 § 2 k.p.k. nie wprowadza wyjątku od zasady dwuinstancyjności, albowiem w ogóle tej zasady nie dotyczy, skoro jako sąd uprawniony do rozpoznania zażalenia wskazuje inny skład sądu odwoławczego. Ta cecha analizowanej regulacji, w powiązaniu z istotą zasady niezaskarżalności orzeczeń sądu odwoławczego prowadzi do stwierdzenia, że wyjątki od niej mogą dotyczyć jedynie tych unormowań, z których wynika, że właściwym do rozpoznania zażalenia jest inny skład sądu odwoławczego. Z tego też względu odstępstwem od zasady wyrażonej w art. 426 § 1 k.p.k. będzie nie tylko uregulowanie zawarte w art. 426 § 2 k.p.k., ale także w art. 430 § 2 k.p.k.

Wykładnia systemowa art. 426 § 1 k.p.k. prowadzi do wniosku, że przepis ten reguluje odrębnie zaskarżalność orzeczeń sądu odwoławczego wprowadzając zasadę, że są one niezaskarżalne, chyba że ustawa wprost zaskarżalność przewiduje. Wskazując takie przypadki, ustawodawca ograniczył je do rozstrzygnięć w kwestiach ubocznych, a ponadto ich zaskarżalność uzależnił od przedmiotu rozpoznania. Dodatkowo jeszcze ważny jest etap orzekania. Jeżeli bowiem sąd odwoławczy orzeka na skutek rozpoznania środka odwoławczego, to zaskarżalne jest jedynie postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania wydane po rozpoznaniu zażalenia (art. 426 § 2 in princ. k.p.k.). Natomiast szerszy jest zakres przedmiotowy zaskarżalnych postanowień, gdy zostały wydane w toku postępowania odwoławczego. Jednym z nich jest rozstrzygnięcie dotyczące środków zapobiegawczych, wymienione w art. 426 § 2 in medio k.p.k. Wykładnia językowa tego przepisu prowadzi do stwierdzenia, że ustawodawca wyraźnie zawęził zakres zaskarżalnych postanowień sądu odwoławczego przez użycie słowa „zastosowanie” w porównaniu do zakresu wskazanego w art. 252 § 1 k.p.k., w którym posłużono się zwrotem „w przedmiocie środka zapobiegawczego”.

Postanowienie SN z dnia 31 marca 2021 r., I KZP 10/20

Standard: 50218 (pełna treść orzeczenia)