Pozorność a obejście prawa
Oświadczenie woli dla pozoru (art. 83 k.c.) Nieważność czynności prawnej zmierzającej do obejścia ustawy
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Złożenie oświadczenia woli dla pozoru w rozumieniu art. 83 § 1 k.c. oznacza, iż osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawna, jakie zwykle prawo łączy ze składanym oświadczeniem, natomiast czynność prawna mająca na celu obejście ustawy w ujęciu art. 58 § 1 k.c. polega na takim ukształtowaniu jego treści, która z punktu widzenia formalnego nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu ustawowo zakazanego. Czynność zmierzająca do obejścia prawa nie może więc być jednocześnie czynnością pozorną choćby z tego względu, że pierwsza zostaje rzeczywiście dokonana, zaś druga jest jedynie symulowana
Wyrok SN z dnia 28 kwietnia 2016 r., I UK 156/15
Standard: 64796 (pełna treść orzeczenia)
W judykaturze Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 18 marca 2014 r. w sprawie II UK 374/13) wyrażono stanowisko, iż czynność prawna nie może jednocześnie zmierzać do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c.) oraz być dokonana dla pozoru (art. 83 § 1 k.c.). W tej kwestii można odwołać się także do wyroku SN z dnia 29 marca 2006 r., w sprawie II PK 163/05.
W kolejnym wyroku SN z dnia 5 lipca 2012 r. w sprawie I UK 101/12 także podkreślono różnice pomiędzy kwestią pozorności i obejścia prawa. Dodatkowo, jeżeli umowa jest przez strony uruchomiona poprzez faktyczne zdarzenia, to nie występuje w sprawie pozorność. Jednak taka sytuacja nie wyklucza możliwości badania, czy zawarcie umowy nie zmierzało do obejścia prawa (wyrok SN z dnia 14 marca 2001 r., w sprawie II UKN 258/00)
Czynności pozorne mogą składać się na obejście prawa, gdy umowa z formalnego punktu widzenia (pozornie) może nie sprzeciwiać się ustawie, choć zostaje zawarta w celu obejścia prawa (por. wyrok SN z dnia 5 lipca 2012 r. w sprawie I UK 101/12).
Wyrok SA w Białymstoku, z dnia 2 września 2014 r., III AUa 296/14
Standard: 25163 (pełna treść orzeczenia)