Nieudzielenie głosu stronie przed zamknięciem rozprawy a nieważność postępowania

Powiadomienie strony (jej pełnomocnika) o terminie posiedzenia w sposób sprzeczny z art. 150 pkt 4 k.p.c. nie powoduje nieważności postepowania w następstwie pozbawienia strony możności obrony swych praw, zwłaszcza w sytuacji, w której sąd ustosunkował się do wniosków dowodowych zawartych w piśmie procesowym pełnomocnika, złożonym przed wyznaczonym terminem posiedzenia (zob. wyrok SN z dnia 9 listopada 1999 r., II UKN 186/99). Skutku takiego nie wywołuje również nieudzielenie przez sąd drugiej instancji – wbrew dyspozycji art. 224 § 1 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. – głosu stronom przed zamknięciem rozprawy (zob. wyroki SN: z dnia 21 stycznia 2009 r., III CSK 248/08, z dnia 15 października 2010 r., V CSK 58/10).

W zawiadomieniu o terminie posiedzenia pełnomocnik pozwanej oraz nadzorca sądowy – wbrew dyspozycji art. 150 pkt 4 k.p.c. - nie zostali poinformowani o jego celu, a przed zamknięciem rozprawy przewodniczący – z naruszeniem art. 224 § 1 k.p.c. – nie udzielił im głosu. W posiedzeniu tym wzięli oni jednak udział i skorzystali z przysługujących im uprawnień procesowych, popierając swoje dotychczasowe merytoryczne stanowisko w sprawie oraz wnioski zawarte w piśmie procesowym z dnia 18 lutego 2013 r., do których Sąd Apelacyjny odniósł się.

Wyrok SN z dnia 16 kwietnia 2014 r., V CSK 285/13

Standard: 24871 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z art. 224 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c., przewodniczący składu orzekającego po przeprowadzeniu dowodów, a przed zamknięciem rozprawy miał obowiązek udzielić głosu stronom. Udzielenie głosu na tym etapie postępowania umożliwia stronie rozstrząsanie wyników postępowania (art. 210 § 3 k.p.c.), a więc przedstawienie swojego stanowiska opartego na całym materiale dowodowym oraz umożliwia zgłoszenie wniosków końcowych (a nawet dalszych wniosków dowodowych), a ponadto umożliwia też wytknięcie uchybień procesowych sądu.

Wyrok SN z dnia 2 lutego 2012 r., II UK 144/11

Standard: 25353 (pełna treść orzeczenia)