Pojęcie i rodzaje pism procesowych (art. 125 k.p.c.)

Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego wyróżniają ogólną kategorię „pismo procesowe” (art. 125 § 1 k.p.c.). Występują również pisma procesowe kwalifikowane, takiej jak pozew, apelacja, wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, skarga kasacyjna, zażalenie. Rozróżnienie to ma charakter funkcjonalny. Chodzi o zakres warunków formalnych przypisanych do pism „ogólnych” i „kwalifikowanych”, a także o rodzaj konsekwencji procesowej ich niezachowania (zwrot pisma, jego odrzucenie).

W art 125 § 1 k.p.c. wskazano ustawową definicję pisma procesowego, pod pojęciem którego rozumie się pisma obejmujące wnioski i oświadczenia stron kierowane do sądu poza rozprawą. W doktrynie przyjmuje się, że wnioski mogą dotyczyć zarówno kwestii merytorycznych, formalnych, jak i ubocznych, a oświadczenia – stanowisk podmiotu, które odnoszą się do okoliczności faktycznych i prawnych sprawy.

Pewne jest, że to strona składająca pismo procesowe decyduje o jego rodzaju. W rezultacie znaczenie mają co najmniej dwa czynniki – wola strony i jej sformatowanie w treści pisma procesowego. Przekaz zawarty w piśmie procesowym podlega ocenie sądu, który jest zobowiązany do jego przyporządkowania w ramach reżimów prawnych wymienionych w Kodeksie postępowania cywilnego.

W większości przypadków sąd nie ma problemu z rozpoznaniem rodzaju pisma procesowego, zdarza się jednak, że sama strona ma trudności na etapie decyzyjnym lub komunikacyjnym. W takim wypadku sąd powinien wezwać ją do jednoznacznego opowiedzenia się co do sposób rozumienia jej pisma.

Uchwała SN z dnia 29 września 2020 r., III UZP 2/20

Standard: 46953 (pełna treść orzeczenia)