Warunki formalne prywatnoskrgowego aktu oskarżenia (art. 487 k.p.k.)

Prywatny akt oskarżenia winien spełniać wymogi art. 487 k.p.k., a nie art. 332 k.p.k. Należy przypomnieć, iż z treści art. 487 k.p.k. istotnie wynika, że przepis ten formułuje szczególne wymogi prywatnego aktu oskarżenia, który określa się też mianem uproszczonego aktu oskarżenia. Są to warunki niezbędne dla zakreślenia podmiotowych i przedmiotowych granic postępowania sądowego. Akt taki musi zatem zawierać jedynie oznaczenie osoby oskarżonego, opis zarzucanego czynu oraz wskazanie dowodów na poparcie oskarżenia.

Opis czynu nie musi zawierać wszystkich elementów, jakich wymaga się w tym zakresie od publicznego aktu oskarżenia (art. 332 § 1 pkt 2 k.p.k.), nie musi też wskazywać kwalifikacji prawnej czynu. Ponadto prywatny akt oskarżenia, jako pismo procesowe, musi odpowiadać wymogom formalnym z art. 119 k.p.k. Ewentualne braki w zakresie warunków z art. 119 k.p.k. lub z art. 487 k.p.k. powinny być uzupełnione w trybie określonym w art. 120 k.p.k., wraz ze skutkami wskazanymi w tym przepisie.

Przepis art. 487 k.p.k. nie zwalnia oskarżyciela prywatnego od sprecyzowania zarzucanego oskarżonemu czynu. Natomiast sporządzenie aktu oskarżenia przez podmiot fachowy daje sądowi orzekającemu podstawy do przyjęcia, że jego treść ściśle odpowiada intencjom oskarżyciela. Jeśli tak, to w przedmiotowej sprawie Sąd odwoławczy miał pełne prawo do stwierdzenia, że na oskarżycielu prywatnym spoczywał obowiązek dochowania odpowiedniej precyzji w formułowaniu zarzutów aktu oskarżenia. O ile bowiem sąd ma obowiązek działać także z urzędu, to może tak czynić tylko w ramach zakreślonych aktem oskarżenia granic podmiotowo - przedmiotowych.

Postanowienie SN z dnia 31 marca 2015 r., IV KK 3/15

Standard: 24691 (pełna treść orzeczenia)

Prywatny akt oskarżenia inicjujący postępowanie karne w trybie prywatnoskargowym, nie musi spełniać wszelkich wymogów, jakie Kodeks postępowania karnego nakłada na akt oskarżenia wnoszony przez oskarżyciela publicznego. Natomiast art. 487 k.p.k. wyraźnie precyzuje, że może on się ograniczyć się do oznaczenia osoby oskarżonego, zarzucanego mu czynu oraz wskazania dowodów, na których opiera się oskarżenie. Oznacza to, że musi on przyjąć formę oskarżenia, czyli opisać czyn (zdarzenie historyczne), z jakim oskarżyciel wiąże realizację znamion określonego typu, a także przedstawić dowody, jakie uzasadniają oskarżenie.

Rola tego rodzaju dokumentu niczym nie różni się od prokuratorskiego aktu oskarżenia. Musi on wszakże dawać podstawy do prowadzenia postępowania karnego o konkretny czyn, na podstawie wiarygodnych dowodów uprawdopodobniających tezy oskarżenia w stopniu wysokim. Przypomnieć należy, że postępowanie prywatnoskargowe, mimo iż nie dotyczy czynów o znacznym ciężarze gatunkowym, toczy się wedle reguł postępowania karnego, także tych dotyczących gwarancji procesowych oskarżonego. Kodeks, gdy chodzi o istotę postępowania, nie czyni dla tego typu spraw żadnych koncesji, ani tym bardziej nie przewiduje zliberalizowania standardów.

Postanowienie SN z dnia 21 stycznia 2015 r., V KK 297/14

Standard: 24692 (pełna treść orzeczenia)