Obowiązek dbałości o dobro zakładu; dbałość o interesy pracodawcy; lojalność wobec pracodawcy (art. 100 § 2 pkt 4 k.p.)

W art. 100 § 2 pkt 4 k.p. ustawodawca wymienia łącznie obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy i ochrony jego mienia oraz obowiązek zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Chociaż obowiązki te mają różną treść, to pozostają ze sobą w związku merytorycznym i aksjologicznym, gdyż służą respektowaniu tej samej wartości, jaką jest uzasadniony interes pracodawcy jako strony stosunku pracy.

W judykaturze przyjmuje się szerokie rozumienie obowiązków wymienionych w komentowanym przepisie. Podkreśla się, że pracownik z mocy ustawy obowiązany jest do lojalnego postępowania względem swojego pracodawcy. Egzemplifikacją tej powinności są obowiązki określone w art. 100 § 2 pkt 4 k.p. Z zasady lojalności pracownika względem pracodawcy wszystkim wynika obowiązek powstrzymania się pracownika od działań zmierzających do wyrządzenia pracodawcy szkody, czy nawet ocenianych jako działania na niekorzyść pracodawcy.

Wyrażony w art. 100 § 2 pkt 4 k.p. obowiązek pracownika, by "dbał o dobro zakładu pracy, chronił jego mienie oraz zachował w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę", jest określany powszechnie - w skrócie - jako obowiązek dbałości o interesy pracodawcy. W związku z tym, że przedmiotem obowiązku dbałości pracownika jest całokształt interesów majątkowych i niemajątkowych zakładu pracy, należy uznać, że obowiązek ten dotyczy konkretyzacji sposobu korzystania ze wszystkich uprawnień, jeżeli czynienie użytku ze swego prawa może rzutować na dobro zakładu pracy (wyrok SN z dnia 2 marca 2011 r., II PK 204/10 oraz postanowienie z dnia 23 maja 2014 r., II PK 32/14).

W orzecznictwie sądowym za przejaw naruszenia obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy przyjmuje się, między innymi, działania wymierzone przeciwko mieniu pracodawcy, jak nienależyta jego ochrona, użytkowanie dla własnych celów lub kradzież (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 marca 1997 r., I PKN 38/97; z dnia 19 listopada 1997 r., I PKN 378/97,; z dnia 24 lutego 1998 r., I PKN 547/97; z dnia 24 listopada 1998 r., I PKN 454/98 ; z dnia 12 lipca 2001 r., I PKN 532/00 i z dnia 12 grudnia 2001 r., I PKN 728/00).

Wyrok SN z dnia 10 czerwca 2021 r., III PSKP 19/21

Standard: 60582 (pełna treść orzeczenia)

Dobro zakładu pracy jest pojmowane szeroko. Obejmuje nie tylko i nie tyle nawet interesy materialne pracodawcy, ale i niematerialne.

Wyrok SN z dnia 3 września 2020 r., II PK 215/18

Standard: 59995 (pełna treść orzeczenia)

W art. 100 § 2 pkt 4 k.p. ustawodawca wymienia łącznie obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy i ochrony jego mienia oraz obowiązek zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Chociaż obowiązki te mają różną treść, to pozostają ze sobą w związku merytorycznym i aksjologicznym, gdyż służą respektowaniu tej samej wartości, jaką jest uzasadniony interes pracodawcy jako strony stosunku pracy.

Z zasady lojalności pracownika względem pracodawcy wynika obowiązek powstrzymania się pracownika od działań zmierzających do wyrządzenia pracodawcy szkody czy nawet ocenianych jako działania na niekorzyść pracodawcy. W orzecznictwie sądowym za przejaw naruszenia obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy przyjmuje się, między innymi, działania wymierzone przeciwko mieniu pracodawcy, jak nienależyta jego ochrona, użytkowanie dla własnych celów lub kradzież (wyroki SN: z dnia 13 marca 1997 r., I PKN 38/97; z dnia 19 listopada 1997 r., I PKN 378/97; z dnia 24 lutego 1998 r., I PKN 547/97; z dnia 24 listopada 1998 r., I PKN 454/98; z dnia 12 lipca 2001 r., I PKN 532/00 i z dnia 12 grudnia 2001 r., I PKN 728/00).

Wyrok SN z dnia 22 sierpnia 2019 r., I PK 103/18

Standard: 61782 (pełna treść orzeczenia)