Przekazanie przez adwokata informacji o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez klienta

Art. 304 § 1 KPK stanowi jedynie podstawę tzw. społecznego obowiązku informowania organów ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Nie jest to w żadnym razie obowiązek prawny, a sens normatywny tej regulacji sprowadza się do wskazania, że przekazywanie organom ścigania informacji o podejrzeniu przestępstwa nie może być traktowany, co do zasady, jako czyn społecznie naganny, lecz wręcz odwrotnie, jako czyn społecznie aprobowany. Nie oznacza to wszakże, że z uwagi na szczególne względy etyczne lub prawne, zachowania takie nie mogą być traktowane, jako sprzeczne z regułami wykonywania określonych zawodów zaufania publicznego, z uwagi na normy etyczne obowiązujące w określonych korporacjach zawodowych. Tak jest w szczególności w przypadku wykonywania zawodu adwokata.                                            

Przekazywanie przez osobę wykonującą ten zawód organom ściągania informacji o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez klienta, z którym wciąż łączy adwokata stosunek prawny, choćby z uwagi na istniejący spór, co do wynagrodzenia za świadczone usługi prawne, stanowi naruszenie zasad etycznych wykonywania zawodu adwokata, podważając konieczną dla efektywnego wykonywania tego zawodu zasadę zaufania i lojalności.

Postanowienie SN z dnia 6 czerwca 2018 r., SDI 20/18

Standard: 24578 (pełna treść orzeczenia)

Wykorzystanie w toku procesu, przy aprobacie klienta, uzyskanych od niego wiadomości, także dokumentów, nie może być rozpatrywane w kategoriach naruszenia przez adwokata obowiązującej go tajemnicy. Zarzut naruszenia tajemnicy zawodowej może być natomiast zasadnie postawiony, gdy adwokat, wiadomości oraz dokumenty pozyskane przy wykonywaniu obowiązków zawodowych, wykorzysta w innym celu niż związanym z prowadzeniem powierzonej mu sprawy.

Realia sprawy dyscyplinarnej pokazują, że obwiniona postąpiła w ten sposób po to, by spowodować wszczęcie postępowania karnego przeciwko klientowi i nie może jej ekskulpować, właśnie z uwagi na szczególną relację zachodzącą pomiędzy adwokatem i klientem, odwołanie się do treści art. 304 § 1 k.p.k.

Charakter tej relacji obrazują m.in. prezentowane w piśmiennictwie prawniczym poglądy, wyłączające odpowiedzialność adwokata za zaniechanie zawiadomienia o przestępstwie, jeżeli wiadomość, o której mowa w art. 240 § 1 k.k., powziął w związku z udzielaniem pomocy prawnej

Wskazywanie przez obwinioną, iż "została ukarana za wypełnienie obowiązku z art. 304 k.p.k., co jest rażącym naruszeniem prawa i wolności obywatelskich", wydaje się świadczyć o niezrozumieniu, iż zachowanie przez adwokata tajemnicy zawodowej jest nadrzędne wobec postąpienia w myśl art. 304 § 1 k.p.k. i szerzej - o niezrozumieniu, iż respektowanie tej tajemnicy jest koniecznym warunkiem wykonywania zadań określonych w art. 1 ust. 1 Prawa o adwokaturze (por. SN w uz. uchwały (7) z dnia 16 czerwca 1994 r., I KZP 5/1994).

Wyrok SN z dnia 20 grudnia 2007 r., SDI 28/07

Standard: 25803