Służebność na rzecz właściciel nieruchomości, który ma udział we własności innej nieruchomości

Przepis art. 285 § 1 k.c. stanowi, że nieruchomość można obciążyć służebnością gruntową na rzecz właściciela innej nieruchomości. Przy porównaniu treści tego przepisu z art. 247 k.c., zgodnie z którym ograniczone prawo rzeczowe wygasa, jeżeli ten, komu także prawo przysługuje nabędzie własność rzeczy obciążonej, nasuwa się wniosek, że w obecnie obowiązującym stanie prawnym właściciel dwóch nieruchomości nie może obciążyć jednej z nich służebnością na rzecz drugiej.

Inaczej ma się rzecz, gdy właściciel nieruchomości ma tylko udział we własności innej nieruchomości. W takim wypadku nie ma ustawowych przeszkód do obciążenia tej innej nieruchomości służebnością gruntową na rzecz właściciela.

Służebności gruntowej nie ustanawia się przecież na udziale, ale na nieruchomości. Także, jeżeli właściciel nieruchomości władnącej nabędzie udział we własności nieruchomości obciążonej nie następuje konfuzja w rozumieniu art. 247 k.c. i wygaśnięcie służebności. Wbrew stanowisku Sądu Okręgowego, dopuszczalne jest zawieranie przez współwłaścicieli umów dotyczących relacji między ich wspólnym prawem i prawami przysługującymi jednemu z nich do innej rzeczy. Czynność taka ma charakter czynności dwustronnej, gdyż jej stronami są współwłaściciele, których może być co najmniej dwóch. Bezpodstawne jest więc stwierdzenie, że do umowy z dnia 19 grudnia 2001 r. o ustanowieniu służebności gruntowej nie doszło z braku dwu stron.

Postanowienie SN z dnia 20 października 2005 r., IV CK 65/05

Standard: 24456 (pełna treść orzeczenia)