Prekluzja w zakresie powoływania podstaw zaskarżenia uchwały

W judykaturze zgodnie przyjmuje się, że przewidziany w art. 25 ust. 1a u.w.l. termin na wywiedzenie powództwa o uchylenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej, tj. sześciotygodniowy termin liczony od dnia podjęcia uchwały na zebraniu ogółu właścicieli lokali albo od dnia powiadomienia wytaczającego powództwo o treści uchwały, podjętej w trybie indywidualnego zbierania głosów, jest terminem zawitym prawa materialnego, niepodlegającym przywróceniu ani przedłużeniu.

Innymi słowy, po jego upływie prawo do zaskarżenia uchwały wygasa, a w razie wniesienia powództwa przeciwko wspólnocie mieszkaniowej po upływie terminu, podlega ono - po uwzględnieniu tego faktu przez sąd z urzędu - oddaleniu.

Nie ma natomiast w judykaturze zgodności co do tego, czy ten przepis - poprzez zakreślenie terminu do zaskarżenia uchwały - stwarza jednocześnie prekluzję do powoływania podstaw zaskarżenia. Przypomnieć bowiem należy, a co wynika z treści art. 25 ust. 1 u.w.l., że uchwała wspólnoty mieszkaniowej może zostać zaskarżona z powodu: (a) jej niezgodności z przepisami prawa, (b) jej niezgodności z umową właścicieli lokali, (c) jeśli narusza ona zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną, (d) w inny sposób narusza interesy skarżącego właściciela lokalu.

Uznać należy, że nie ma przeszkód do tego, aby po wytoczeniu powództwa skarżący mógł powoływać nowe podstawy zaskarżenia, również po upływie terminu 6 tygodni.

Przeciwna wykładnia art. 25 ust. 1 u.w.l. mogłaby skłaniać właścicieli zaskarżających uchwały do powoływania nawet wszystkich czterech wskazanych w tym przepisie podstaw (zob. wyrok SN z dnia 20 kwietnia 2011 r. I CSK 540/10).

Nadto wskazanie przez stronę jednej z czterech podstaw uchylenia uchwały, o których mowa w art. 25 ust. 1 u.w.l., nie oznacza, że sąd nie może uwzględnić powództwa z innej, przewidzianej w tym przepisie, gdy nie podzieli poglądu wyrażonego przez stronę, co do przyczyn jej uchylenia.

Sąd dokonuje badań i ustaleń okoliczności uzasadniających uchylenie uchwały według stanu na dzień jej podjęcia i skoro nie ma przeszkód, aby po wytoczeniu powództwa strona mogła powoływać nowe podstawy zaskarżenia, już po upływie terminu 6 tygodni, o którym mowa w powołanym przepisie, sąd byłby pozbawiony możliwości badania, niewskazanych przez skarżącego, ustawowych podstaw jej uchylenia, gdy strona nie dostrzeże niezgodność uchwały z przepisami prawa (zob. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 2 lutego 2012 r., I ACa 1386/11; zob. ponadto wyroki SA w Warszawie z dnia 6 marca 2012 r., I ACa 961/11 i z dnia 28 października 2013 r., I ACa 768/13).

Sąd Apelacyjny, podzielając przedstawione wyżej poglądy judykatury, uznał więc, że powód, mógł, co do zasady, zgodnie z art. 25 ust. 1a u.w.l., zgłaszać w toku procesu dalsze podstawy dla zaskarżenia uchwały.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 12 kwietnia 2018 r., VI ACa 1822/16

Standard: 24256 (pełna treść orzeczenia)

Sąd Apelacyjny podziela tę linię orzecznictwa, zgodnie z którą termin ustawowy dotyczący dopuszczalności zaskarżenia uchwały odnosi się także do zarzutów zgłoszonych przeciwko jej treści. Przepis art. 25 ust. 1a ustawy o własności lokali, poprzez zakreślenie terminu do zaskarżenia uchwały, stwarza jednocześnie prekluzję do powoływania podstaw zaskarżenia.

Wyrok SA w Gdańsku z dnia 20 lutego 2018 r., V ACa 71/17

Standard: 24273 (pełna treść orzeczenia)

Podzielić można te poglądy judykatury, które nie upatrują w terminie do zaskarżenia uchwały, prekluzji w zakresie powoływania podstaw zaskarżenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2011r., I CSK 540/10). Nie bez znaczenia dla twierdzeń apelującej pozostają jednak ramy czasowe gromadzenia materiału procesowego zakreślone w kodeksie postępowania cywilnego. Przepis art. 381 k.p.c. pozwala sądowi II instancji pominąć nowe fakty i dowody, jeśli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem I instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. Strona, która zaniedbała zaprezentowania podstawy faktycznej swych zarzutów co do zaskarżonej uchwały, formułowanych w toku postępowania przed sądem I instancji bądź zaniechała niezbędnej inicjatywy dowodowej, musi liczyć się z tym, że sąd II instancji jej materiału zgłoszonego w apelacji nie weźmie pod uwagę, z konsekwencjami m.in. w sferze oceny realizacji powinności dowodowych.

Powódka nie czyniła przedmiotem zarzutu celowości zmiany sposobu przeznaczenia części nieruchomości wspólnej, z perspektywy zasadniczych warunków podmiotowych i przedmiotowych planowanej sprzedaży. W związku z tym kwestia ta nie była badana w dotychczasowym postępowaniu, strona pozwana się do niej nie ustosunkowywała, nie zgłaszano i nie przeprowadzano żadnych dowodów. W tej sytuacji argumenty apelacji nawiązujące do zaniżenia ceny sprzedaży czy wyboru niewłaściwego kontrahenta, należy potraktować jako sprekludowane.

Skarżąca nie usprawiedliwiła opóźnienia, nie wyjaśniła jakie były przeszkody uniemożliwiające wcześniejsze przestawienie w/w okoliczności lub jakie czynniki determinowały potrzebę ich powołania dopiero w apelacji.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 28 października 2013 r., I ACa 768/13

Standard: 24258 (pełna treść orzeczenia)