Uchylenie kary pieniężnej; usprawiedliwienie nieobecności (art. 286 k.p.k.)
Kary porządkowe (art. 285 - 290 k.p.k.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Prawomocne postanowienie o nałożeniu na świadka kary pieniężnej w trybie, o jakim mowa w art. 285 § 1 k.p.k., tworzy powagę rzeczy osądzonej, o jakiej mowa w przepisie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k., w przedmiocie tego incydentalnego postępowania, a zatem złożenia kolejnego wniosku o uchylenie kary pieniężnej przez tego samego świadka w oparciu o tożsame przesłanki, skutkować powinno wydaniem przez sąd postanowienia o umorzeniu postępowania w tym przedmiocie, w oparciu o przepis art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.
Postanowienie SA w Katowicach z dnia 13 maja 2015 r., II AKz 270/15
Standard: 39408
Z przepisów normujących zagadnienia związane z karami porządkowymi (Rozdział 31 Kodeksu postępowania karnego) wynika, że w sytuacji nałożenia na rozprawie kary pieniężnej wobec podmiotów wymienionych w art. 285 § 1 i § 1a k.p.k. istnieje możliwość uchylenia kary pieniężnej, na podstawie art. 286 k.p.k., jeżeli ukarany dostatecznie usprawiedliwi swe niestawiennictwo lub samowolne oddalenie się. Ukarany może też złożyć zażalenie przewidziane w art. 290 § 2 k.p.k. Ustawa pozostawia więc ukaranemu dwie drogi do wzruszenia decyzji o ukaraniu karą pieniężną.
Całkowicie odmienne są jednakże przesłanki rozstrzygania każdego z tych środków w trybie art. 286 k.p.k. i art. 290 § 2 k.p.k., jak też inny organ jest w tym zakresie właściwy.
Usprawiedliwiając się, ukarany powinien wyjaśnić powód swojego niestawiennictwa na rozprawie i wykazać okoliczności świadczące o braku po jego stronie zawinienia. Jeżeli usprawiedliwienie jest dostateczne, to uchylenie kary porządkowej (a nie postanowienia o jej nałożeniu) następuje w formie postanowienia sądu, który karę nałożył. Postanowienie w tym przedmiocie podlega również zaskarżeniu w trybie art. 290 § 2 k.p.k. We wniesionym natomiast zażaleniu na postanowienie o nałożeniu kary pieniężnej, podmiot kwestionujący zasadność postanowienia powinien zgłosić zarzuty wobec tego orzeczenia, a wniesione zażalenie rozpatrywane jest na zasadach ogólnych, a więc przez sąd wyższego rzędu. Zadaniem tegoż sądu jest kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia.
Skoro natomiast art. 128 k.p.k. określający zasady doręczania odpisów orzeczeń, nakazuje ich doręczenie w każdym wypadku, gdy ustawa to nakazuje, to trzeba zauważyć, że przepis art. 286 k.p.k. zawiera nakaz doręczenia ukaranemu postanowienia wymierzającego karę pieniężną.
Zgodzić się należy z poglądami prezentowanymi w orzecznictwie i piśmiennictwie, że nie do przyjęcia jest, aby bieg terminu do usprawiedliwienia rozpoczynał się w innym czasie niż bieg terminu do złożenia zażalenia (por. postanowienia: SA w Krakowie z dnia 22 października 2009 r., II AKz 445/09; wyrok SA w Katowicach z dnia 15 września 2010 r., II AKz 604/10).
Odmienna wykładnia przepisu art. 286 k.p.k. prowadziłaby do rezultatów sprzecznych z celem tego przepisu, jakim jest gwarantowanie uczestnikowi postępowania ukaranego karą pieniężną uprawnienia do zakwestionowania w postępowaniu odwoławczym postanowienia o ukaraniu. Zaskarżenie zażaleniem postanowienia w terminie 7 dni od ogłoszenia postanowienia na rozprawie, na którą nie stawił się ukarany, w większości wypadków uniemożliwiałoby wykorzystanie prawa do zaskarżenia decyzji o ukaraniu.
Postanowienie SN z dnia 26 października 2011 r., I KZP 10/11
Standard: 39397 (pełna treść orzeczenia)