Ustalenie zgodnego zamiaru i celu stron czynności prawnej

Tekst nie stanowi wyłącznej podstawy wykładni ujętych w nim oświadczeń, lecz konieczne jest również zbadanie zamiaru i celu stron, który nie musi być celem uzgodnionym, lecz wystarcza cel zamierzony przez jedną i wiadomy drugiej, a także kontekstu faktycznego w jakim umowę uzgadniano i zawierano oraz okoliczności towarzyszących złożeniu oświadczenia woli. Nawet jednoznacznie ustalony na podstawie reguł językowych sens oświadczenia woli nie zwalnia sądu w procesie jego wykładni od uwzględnienia innych dyrektyw interpretacyjnych. Nie można też zapominać, że zasady wykładni oświadczeń woli stron umowy nakazują przyjęcie założenia, iż wola stron była racjonalna i miała na celu osiągnięcie rezultatu zgodnego ze zdrowym rozsądkiem i interesem stron (zob. postanowienie SN ‎z 25 maja 2023 r., I CSK 507/23).

Wyrok SN z dnia 17 stycznia 2024 r., II CSKP 1142/22

Standard: 88501 (pełna treść orzeczenia)

Także w przypadku zastrzeżenia pisemnej formy czynności prawnej nie można poprzestać w odtworzeniu zgodnego zamiaru stron i celu umowy na treści oświadczeń, lecz konieczne jest uwzględnienie okoliczności, w których dochodziło do poczynienia uzgodnień i zawarcia umowy. Język, również pisany, może nie odzwierciedlać woli stron w sposób precyzyjny, a to z uwagi na wieloznaczność słów lub niedoskonałość sposobu ujęcia przez kontrahentów swych zamierzeń co do wywołania dzięki umowie określonych skutków prawnych. W ustaleniu zgodnego zamiaru stron i celu umowy mogą być więc przydatne wszystkie okoliczności, które pozwalają rozeznać rzeczywiste dążenia kontrahentów w chwili zawarcia umowy, w tym także zachowania w okresie wykonywania zobowiązania, zwłaszcza zgodnego, poprzedzającego powstanie sporu co do rozumienia treści umowy.

 Wyrok SN z dnia 16 lipca 2021 r., V CSKP 106/21

Standard: 65615 (pełna treść orzeczenia)