Zatarcie skazania w zw. z depenalizacją czynu zabronionego (art. 2 § 6 k.k.s.)

Zatarcie skazania przewidziane w art. 2 § 6 k.k.s. dotyczy sytuacji, gdy w wyniku zmian prawa nastąpiła pełna depenalizacja całego czynu przypisanego skazanemu. Konieczne jest zatem, aby w świetle nowego stanu prawnego czyn objęty orzeczeniem nie był już zabroniony pod groźbą kary, a więc nie stanowił ani przestępstwa skarbowego ani wykroczenia skarbowego.

W niniejszej sprawie taka sytuacja nie zachodzi.

W wyroku skazującym w odniesieniu do popełnionych przestępstw skarbowych zastosowano kwalifikację kumulatywną z art. 7 § 1 k.k.s., przyjmując za podstawę skazania przepisy art. 86 § 2 k.k.s., art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 86 § 2 k.k.s. i art. 65 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 1-3 i 5 k.k.s. w zw. z art. 38 § 2 pkt 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. Tym samym przypisane ww. skazanemu zachowanie wyczerpywało znamiona zarówno przestępstwa celnego, jak i podatkowego. Natomiast stosownie do dyspozycji art. 7 § 2 k.k.s. sąd przyjął przepis art. 86 § 2 k.k.s. za podstawę wymiaru kary.

W świetle orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją przepisów art. 22 przepisów wprowadzających prawo celne, jak i art. 15a przepisów wprowadzających Kodeks karny skarbowy, nastąpiło wyeliminowanie z obrotu prawnego podstawy prawnej do stosowania dotychczasowych reguł odpowiedzialności za czyny o znamionach opisanych w art. 85-96 § 1 k.k.s. Skutkiem tego orzeczenia była również depenalizacja czynów należących do tej grupy, popełnionych przed dniem 1 maja 2004 r. przez osoby, które obecnie mają status osoby wspólnotowej. Przedmiotem rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego były jednak wyłącznie zagadnienia związane z obowiązkami celnymi i wywołuje ono skutki jedynie dotyczące tej sfery. Poza zakresem orzeczenia znalazły się natomiast zagadnienia dotyczące materii akcyzowej i odpowiedzialności karnej za czyny naruszające obowiązki podatkowe, w tym o znamionach opisanych m.in. w przepisach art. 63-65 k.k.s. Zatem w tym obszarze nie nastąpiły takie skutki, jakie spowodowało zdepenalizowanie czynów o znamionach przestępstw i wykroczeń celnych popełnionych w obrocie z podmiotami z krajów Unii Europejskiej. W konsekwencji, pozostają w mocy przepisy regulujące pobór podatku akcyzowego i normy prawnokarne przewidujące konsekwencje braku dopełnienia obowiązku akcyzowego w stosunku do spirytusu etylowego, w tym również sprowadzanego z krajów Unii Europejskiej. Ustawa o podatku akcyzowym z dnia 23 stycznia 2004 r. (Dz. U. Nr 29, poz. 257) wprowadziła przepisy modyfikujące dotychczasowe rozwiązania w związku z przystąpieniem Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej, ale nie zniosła obowiązku podatkowego od nabycia spirytusu etylowego w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego. Stosownie do art. 2 pkt 1 w zw. z art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku akcyzowym - spirytus etylowy obciążony jest akcyzą również w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego, a zgodnie z art. 7 pkt 3 tej ustawy, obowiązek podatkowy - po stronie nabywcy - powstaje z dniem otrzymania wyrobów obciążonych akcyzą.

Skoro zatem w niniejszej sprawie czyn zabroniony, który został przypisany skazanemu, wyczerpywał znamiona zarówno z art. 86 § 2 k.k.s., jak i z art. 65 § 1 k.k.s., to stwierdzić trzeba, że brak jest podstaw prawnych do uznania, że czyn ten w całości uległ depenalizacji. Nie wystąpiły zatem wskazane w art. 2 § 6 k.k.s. przesłanki uzasadniające zatarcie skazania również za czyn z art. 65 § 1 k.k.s.

Powyższe prowadzi do przekonania, że zaskarżone postanowienie zapadło z rażącą obrazą art. 2 § 6 k.k.s., mającą istotny wpływ na treść orzeczenia.

W sytuacji, gdy w następstwie wyroku Trybunału Konstytucyjnego doszło do wyeliminowania z obrotu prawnego jednego z przepisów będących podstawą skazania, właściwą drogą skorygowania dotychczasowego rozstrzygnięcia jest wznowienie postępowania głównego (art. 113 § 1 k.k.s. w zw. z art. 540 k.p.k.).

Postanowienie SN z dnia 6 listopada 2006 r., V KK 244/06

Standard: 23726