Reprezentacja spółki z o.o. w okresie likwidacji (art. 275 § 1; art. 280; art. 283 § 1 k.s.h.)

W przypadku rozwiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i ustanowienia przez sąd likwidatora, staje się on nie organem spółki, lecz jej ustawowym przedstawicielem, który ma prawo prowadzenia spraw takiej spółki i reprezentowania jej, ale tylko w granicach swoich uprawnień (art. 283 § 1 k.s.h.), a więc w zakresie związanym z likwidacją tej spółki jako podmiotu gospodarczego (art. 282 k.s.h.).

W postępowaniu karnym, dotyczącym odpowiedzialności za przestępstwo działania na szkodę spółki z ograniczona odpowiedzialnością, która w jego toku stała się spółką w likwidacji, jeżeli w postępowaniu tym spółka nie dochodzi roszczeń cywilnych wobec oskarżonego, a jedynie wspiera oskarżenie publiczne z pozycji ubocznego oskarżyciela posiłkowego, także po prawomocnym powołaniu jej likwidatora, uprawnienie do reprezentacji spółki zachowuje osoba pełniąca funkcję jej organu (zarządu), a nie likwidator, gdyż reprezentacja spółki przez ten ostatni podmiot wykraczałaby wówczas poza zakres jego ustawowych zadań przewidzianych przez Kodeks spółek handlowych.

Stosownie do art. 275 § 1 k.s.h. do spółki w okresie likwidacji stosuje się nadal przepisy dotyczące m.in. organów spółki, zaś zgodnie z art. 280 k.s.h. do likwidatorów stosuje się z kolei przepisy dotyczące członków zarządu.

W doktrynie na tle Kodeksu spółek handlowych istnieje – podobnie jak przy wcześniej omawianym problemie – rozbieżność w kwestii funkcjonowania zarządu spółki po ustanowieniu dla niej likwidatorów. Przyjmuje się bowiem, że z chwilą otwarcia likwidacji spółki utrzymana jest wprawdzie jej podmiotowość prawna oraz struktura organizacyjno – prawna, ale zarazem stwierdza się bądź to, że zarząd ustaje albo iż jego miejsce zajmują likwidatorzy, lub że współistnieje on obok likwidatora do chwili odwołania zarządu, chyba że likwidatorami tymi są właśnie członkowie owego zarządu albo, że pojawia się wówczas nowy organ – likwidatorzy, bądź wreszcie, że mandaty członków zarządu w takiej sytuacji wygasają.

Należy zauważyć, że w piśmiennictwie tym podkreśla się jednocześnie, iż zakres działania likwidatorów jest ograniczony granicami ich kompetencji wynikającymi przede wszystkim z art. 282 k.s.h. (art. 283 § 1 k.s.h.), podnosząc, że oznacza to zawężenie zakresu reprezentacji i prowadzenia spraw spółki przez likwidatorów w stosunku do zarządu.

Wskazuje się również, że Kodeks spółek handlowych, określając przyczyny wygaśnięcia mandatu członka zarządu spółki z o.o. (art. 202 k.s.h.) nie zalicza do nich bynajmniej ustanowienia likwidatora, a nie przewiduje też ustawowego ich zawieszania oraz że do likwidatora stosuje się jedynie przepisy o członkach zarządu, a nie o samym zarządzie.

W konsekwencji z przepisów Kodeksu spółek handlowych należy wysnuć wniosek, że w przypadku rozwiązania spółki z o.o. i ustanowienia przez sąd likwidatora, staje się on nie tyle organem spółki, lecz jej ustawowym przedstawicielem, który ma prawo prowadzenia spraw takiej spółki i reprezentowania jej, ale tylko w granicach swoich kompetencji (art. 283 § 1 k.s.h.), a więc w zakresie związanym z likwidacją tej spółki jako podmiotu gospodarczego (art. 282 k.s.h.).

Postanowienie SN z dnia 20 października 2011 r., IV KK 129/11

Standard: 23690 (pełna treść orzeczenia)

Likwidatorzy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie mogą reprezentować tej spółki w sprawie, w której jest stroną pozwaną, jeżeli jeden z likwidatorów przystąpił do strony powodowej w charakterze interwenienta ubocznego (art. 210 § 1 w związku z art. 280 k.s.h.).

Wyrok SN z dnia 17 marca 2010 r., II CSK 511/09

Standard: 50199 (pełna treść orzeczenia)