Bieg przedawnienia przestępstwa/wykroczenia skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej

Zgodnie z art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s. karalność przestępstwa skarbowego ustaje jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat 5, gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat. Przepis art. 44 § 3 k.k.s. modyfikuje jednak, wynikający z treści art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s., moment rozpoczęcia biegu przedawnienia wskazując, iż w wypadkach przewidzianych w § 1 lub § 2 bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej rozpoczyna się z końcem roku, w którym upłynął termin płatności tej należności (…).

Powyższe oznacza, że w przypadku przestępstw polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej, a takim przestępstwem jest bez wątpienia przestępstwo z art. 56 § 2 k.k.s., bieg terminu przedawnienia karalności liczy się nie od czasu popełnienia przestępstwa, ale od końca roku, w którym upłynął termin płatności tej należności.

Stanowisko, iż w przypadku przestępstwa z art. 56 § 2 k.k.s. początek biegu terminu przedawnienia wyznacza przepis art. 44 § 3 k.k.s., należy uznać za utrwalone w judykaturze. Sąd Najwyższy wielokrotnie wyrażał ten pogląd przy rozstrzyganiu problemu wzajemnego stosunku przepisów art. 44 § 3 i 4 k.k.s.

W wyroku z dnia 26 stycznia 2011 r., II KK 214/10 wyraźnie wskazał, że początku biegu terminu przedawnienia czynu z art. 56 k.k.s. nie określa się (...) według czasu nastąpienia skutku w postaci narażenia na uszczuplenie należności publicznoprawnej. (...)

Z kolejności unormowań zawartych w art. 44 k.k.s. oraz zasady racjonalności ustawodawcy wynika, że przepis § 4 art. 44 k.k.s. obejmuje te przestępstwa skarbowe znamienne skutkiem, w których skutek jest znamieniem typu czynu określonego w Kodeksie karnym skarbowym, a zarazem nie są to czyny polegające na narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej w rozumieniu § 3 art. 44 k.k.s.

Wyrok SN z dnia 11 kwietnia 2018 r., II KK 403/17

Standard: 39680 (pełna treść orzeczenia)

Zasadą - zarówno w wypadku przestępstw, jaki i wykroczeń skarbowych - jest liczenie biegu terminu ich przedawnienia od daty popełnienia czynu (zob. odpowiednio art. 44 § 1 k.k.s. i art. 51 § 1 k.k.s.). Wyjątek od tej reguły, w odniesieniu do obu rodzajów czynów stypizowanych w części szczególnej Kodeksu karnego skarbowego, przewiduje art. 44 § 3 i 4 k.k.s., który w wypadku wykroczeń skarbowych stosowany jest odpowiednio (art. 51 § 1 zd. 2 k.k.s.). Zgodnie z tymi przepisami bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego (wykroczenia skarbowego) polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej rozpoczyna się z końcem roku, w którym upłynął termin płatności tej należności (art. 44 § 3 k.k.s.), natomiast w wypadkach, gdy dokonanie przestępstwa skarbowego (wykroczenia skarbowego) zależy od nastąpienia określonego w kodeksie (karnym skarbowym - uwaga SN) skutku, bieg przedawnienia rozpoczyna się od czasu, gdy skutek nastąpił (art. 44 § 4 k.k.s.). Oczywiste jest przy tym, że odmienne liczenie w takich wypadkach biegu terminu przedawnienia nie ma wpływu na określenie czasu popełnienia samego czynu, skoro z kontekstu językowego wynika, że następuje wówczas niejako "oderwanie" liczenia biegu tego terminu od samego czynu i powiązanie go wyłącznie bądź z upływem terminu płatności należności publicznoprawnej - wtedy jest to koniec roku kalendarzowego, w którym ten termin, a nie sam czyn, miał miejsce, bądź z nastąpieniem sutku, jeżeli dokonanie czynu (przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego) od nastąpienia takiego skutku zależy.

Wyrok SN z dnia 17 listopada 2014 r., III KK 226/14

Standard: 23589 (pełna treść orzeczenia)