Pojęcie "działalności gospodarczej" w przestępstwie firmanctwa (art. 55 § 1 k.k.s.)

Wykładnia pojęcia "działalności gospodarczej" na gruncie art. 55 § 1 k.k.s. jest sporna, jednak poprawne wydaje się jego rozumienie tak, jak to określono w art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), a więc, że jest to każda działalność zarobkowa w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, także każda inna działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek. Takie stanowisko jest wyrażane w piśmiennictwie, gdzie akcentuje się konieczność wykładni funkcjonalnej, czemu nie stoi na przeszkodzie fakt, że przepis ten nie został wymieniony w art. 53 § 30 k.k.s., gdzie znajdują się odesłanie do definicji terminów określonych w Ordynacji podatkowej (zob. P. Kardas, G. Łabuda, T. Razowski, Kodeks karny skarbowy, Komentarz, LEX 2012, teza 5 do art. 55). Należy bowiem zauważyć, że wskazany tam zbiór odesłań do wspomnianej ustawy nie stanowi katalogu zamkniętego, a to z uwagi na zwrot: "w szczególności" (zob. F. Prusak, Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Tom II, Zakamycze 2006, teza 18 do art. 55).

Taka wykładnia jest uzasadniona ratio legis kryminalizacji przestępstwa firmanctwa, które może być motywowane tym, że sprawca nie posiada koncesji na prowadzenie danej działalności. Stawianie wymogu legalnej, oficjalnej działalności gospodarczej, jako warunku do przypisania przestępstwo firmanctwa, prowadziłoby w znacznym stopniu do przekreślenia celu kryminalizacji czynu określonego w art. 55 k.k.s.

Postanowienie SN z dnia 4 października 2012 r., IV KK 222/12

Standard: 23587 (pełna treść orzeczenia)