Ogłoszenie albo przedstawienie nieprawdziwych danych (art. 587 k.s.h.)

Zarząd spółki jest niewątpliwie uprawniony do podejmowania uchwał (np. o zlikwidowaniu lokaty terminowej w banku) i uprawnienie to wynika ze statutu spółki czy też określonych przepisów kodeksu spółek handlowych. Natomiast uprawnienie do występowania z wnioskiem dla różnych celów m.in. do sądu o zarejestrowanie spółki czy też składania oświadczeń stanowi jedynie jednostronne oświadczenia, nie zaś poświadczenia o których mowa w art. 271 § 1 k.k. (por. uzasadnienie uchwały SN z 12.03.1996 r., I KZP 39/95).

Przepis art. 587 § 1 kodeksu spółek handlowych (tak samo jak dawny art. 484 § 1 kodeksu handlowego) należy traktować jako uregulowanie szczególne sankcjonujące w/w fałszywe oświadczenia. W tej sytuacji wystąpienie z wnioskiem do sądu rejonowego przez zarząd spółki o jej zarejestrowanie, ani złożenie oświadczenia o zgromadzeniu założycielskiego kapitału akcyjnego, nie stanowią zatem dokumentów w rozumieniu art. 271 § 1 k.k. (por. wyrok SA w Katowicach z 30.01.2003 r., II AKa 416/02).

Wyrok SA w Szczecinie z dnia 30 listopada 2016 r., II AKa 179/16

Standard: 76199 (pełna treść orzeczenia)

Niekwestionowany fakt przedstawienia sprawozdania finansowego zawierającego nierzetelne dane, sporządzonego w oparciu o równie nierzetelne księgi rachunkowe w dniu 25 czerwca 2004 r. Walnemu Zgromadzeniu Akcjonariuszy w celu zatwierdzenia, uzasadniał kumulatywną kwalifikację tego czynu z art. 77 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości w zb. z art. 587 § 1 k.s.h. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Pojęcie „nierzetelne” z ustawy o rachunkowości odpowiada znamieniu „nieprawdziwe” z art. 587 § 1 k.s.h. "Nieprawdziwy jest bilans tak wówczas, gdy zawiera nieprawdziwe fakty, jak również wtedy, gdy zawiera fałszywą ocenę poszczególnych przedmiotów majątkowych w nim wyszczególnionych, np. gdy pewne prawa majątkowe oszacowano w sposób jaskrawo odbiegający od ich prawdopodobnej wartości" – orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1934 r. sygn. akt III K 1238/33 publ. w OSP 1935, z. 1, poz. 665.

O ile kwalifikacja ta jest prawidłowa, o tyle doszło do obrazy art. 11 § 3 k.k., bowiem przepis ten nakazuje wymierzenie kary na podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą. Art. 587 § 1 k.s.h. przewiduje zagrożenie karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2, zaś art. 77 ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości zagrożenie karą grzywny lub karą pozbawienia wolności do lat 2, albo obiema tymi karami łącznie, co oznacza, że ten ostatni przepis jest surowszy, bowiem umożliwia orzeczenie łączne kary pozbawienia wolności i grzywny, czego nie przewiduje art. 587 § 1 k.s.h. Zmiany dokonywane w obu ustawach nie dotyczyły kwestii zagrożenia ustawowego. Dlatego należało zgodnie z art. 11 § 3 k.k. za podstawę wymiaru kary przyjąć art. 77 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Zmiana ta nie pogarsza sytuacji oskarżonego, bowiem ocena prawna jego zachowania, podstawa prawna skazania pozostaje taka sama.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 16 maja 2014 r., II AKa 36/14

Standard: 23552 (pełna treść orzeczenia)