Zaskarżenie zezwolenia na sprzedaż alkoholu we wspólnocie mieszkaniowej (art. 18 u.w.t.z.a.)

Norma art. 18 ustawy w wychowaniu w trzeźwości i zapobieganiu alkoholizmowi zawiera ograniczenie prawa dysponowania przedmiotem własności lokalu (a także prawa swobody działalności gospodarczej) uzależniając prowadzenie w lokalu działalności w określone branży od uzyskania zezwolenia właściwego organu Gminy. Przesłanką tego zezwolenia jest zgoda o której mowa w art. 18 ust. 6 pkt 3) ustawy.

Normy prawa publicznego zatem reglamentują w tym przypadku możliwość aktywności gospodarczej jednostki z uwagi na cele społeczne, jakie osiągnąć ma powołana wyżej ustawa. Wykładnia celowościowa poszczególnych jej przepisów musi uwzględniać aksjologię wyrażaną choćby w jej preambule, na co wskazywano już w dotychczasowym orzecznictwie podkreślając wartości, jakim służy ustawa regulująca wrażliwy element współczesnych stosunków społecznych (por. no. wyrok NSA z 3 kwietnia 1997 II SZ/Wr 1367/96, wyrok NSA z dnia 9 grudnia 1993, II SA 2088/93).

W tym kontekście w dotychczasowym orzecznictwie wprost wskazywano, że celem normy art. 18 ust. 6 pkt 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi było wyrażenie troski ustawodawcy dla pełnego poszanowania stanowiska wymienionych w tym przepisie podmiotów, wobec zamiaru prowadzenia w budynku mieszkalnym wielorodzinnym tak specyficznej działalności gospodarczej jak sprzedaż alkoholu ( por. np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 września 2014 r. II GSK 1293/13).

Sama regulacja ustawowa jest zatem wyrazem dostrzeżenia przez ustawodawcę m.in. wciąż obecnych w realiach społeczno – kulturowych, negatywnych skutków związanych z naruszaniem porządku i spokoju czy wręcz miru domowego) przez osoby nabywające i spożywające alkohol.

Ustawa wyraża więc przyjętą przez ustawodawcę określoną hierarchię (gradację) wartości. Zatem dla ochrony wyrażanych wartości ustawa ogranicza prawo do dysponowania nieruchomością uzależniając prowadzenie handlu alkoholem między innymi od akceptacji przez podmioty mające prawa do budynku, w którym działalności ma być prowadzona (właściciela lub współwłaścicieli budynku) tego rodzaju aktywności gospodarczej (i związanych z nią mankamentów i często utrudnień dla sąsiadów związanych z zakłócaniem porządku przez osoby znajdujące się pod wpływem alkoholu).

Nie jest też bez znaczenia w kontekście celu ustawy wskazany w preabule ustawy czynnik (motyw) dotyczący propagowania w społeczeństwie określonego stosunku do spożywania alkoholu i wynikające stąd dążenie przez ustawę do reglamentowania działalności a więc ograniczania dostępu do alkoholu. Nadmierna podaż alkoholu (a więc łatwość dostępu) osiąganie celów założonych przez ustawodawcę może niewątpliwie utrudniać propagując postawy przeciwne od pożądanych zwłaszcza wśród grup społecznych najbardziej podatnych na tego rodzaju wzorce zachowań (np. młodzieży). Stąd też wynikające z art. 18 ust 6 pkt.3) dodatkowe obostrzenia dla uzyskania zezwolenia na handel alkoholem w budynku wielomieszkaniowym oceniać należy również z perspektywy ochrony innych dóbr społecznych.

Zatem cytowana wyżej norma ustawowa przyznaje wymienionym w jej treści podmiotom prawo do współdecydowania o organizacji bezpośredniego otoczenia ich własności, z ingerencją w wykonywanie władztwa właścicielskiego nad lokalem. Władztwo właścicielskie dotyczące lokalu użytkowego, ograniczone zostaje więc już przez ustawę.

W tym kontekście kwestionując prawo do odmowy wyrażenia zgody należy wykazać, że uchwała była motywowana innymi względami, niż wykonanie tego prawa (względnie wykazanie, że w konkretnych okolicznościach faktycznych zgoda na sprzedaż alkoholu lub jej brak pozostają całkowicie indyferentne dla osiągnięcia celów ustawy).

Wyrok  z dnia 9 czerwca 2016 r., I ACa 93/16

Standard: 88647 (pełna treść orzeczenia)

Kwestia czy w lokalu będzie sprzedawany alkohol czy, że będzie sprzedawany całodobowo ma istotne znaczenia z punktu widzenia interesów członków wspólnoty mieszkających w tej wspólnocie czy też prowadzących tam inną działalność gospodarczą. Uciążliwości wynikające z faktu, iż w budynku wspólnoty mieści się lokal, w którym alkohol jest sprzedawany całodobowo są dla Sądu Apelacyjnego oczywiste. Dostrzec je musieli zresztą członkowie wspólnoty, gdyż uchwałą numer (...) nie wyrazili na to zgody. Dlatego też istotnym jest aby przed podjęciem decyzji o ewentualnej zgodzie na sprzedaż alkoholu członkowie wspólnoty byli poinformowani o wszystkich przedmiotowo istotnych postanowieniach projektu uchwały, w szczególności , że sprzedaż alkoholu ma się odbywać całodobowo.

Z mocy art. 25 ust.1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tj. Dz. U. z 2000 r., Nr 80, poz. 903 ze zm.)właściciel lokalu może zaskarżyć uchwałę do sądu z powodu jej niezgodności z przepisami prawa lub z umową właścicieli lokali albo jeśli narusza ona zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną lub w inny sposób narusza jego interesy.

Podziela Sąd Apelacyjny w tym składzie stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Warszawie prezentowane w wyroku z dnia 11 września 2008 r. VI ACa 187/08( OSA 2010/12/52-60) , iż okoliczność, że właściciele lokali głosujący w trybie indywidualnego zbierania głosów nie znali przedmiotowo istotnych postanowień projektu uchwały wspólnoty może mieć wpływ na sposób głosowania, wpłynąć na treść uchwały i skutkować jej wadliwością, uzasadniającą uchylenie na podstawie art. 25 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali.

Reasumując w ocenie Sądu Apelacyjnego w okolicznościach niniejszej sprawy istniały podstawy do przyjęcia, iż członkowie wspólnoty głosujący nad uchwałą nr (...) w trybie indywidualnego zbierania głosów nie znali przedmiotowo istotnych postanowień projektu uchwały, a mianowicie, że sprzedaż alkoholu będzie się odbywać całodobowo, co spowodowało, że oddali swe głosy za uchwałą, co w rezultacie skutkuje wadliwością uchwały uzasadniającą jej uchylenie z mocy art. 25 cyt. ustawy o własności lokali.

Wyrok SA w Katowicach z dnia  19 grudnia 2014 r., I ACa 801/14

Standard: 23343 (pełna treść orzeczenia)