Umorzenie postępowania w razie uznania przez sąd, że zarzucany czyn jest przestępstwem publicznoskargowym

Wniesienie aktu oskarżenia przez pokrzywdzonego w sprawie błędnie uznanej przez autora skargi za czyn ścigany z oskarżenia prywatnego, w sytuacji gdy z jego opisu jednoznacznie wynika, że stanowi on przestępstwo ściągane z oskarżenia publicznego powoduje, że zachodzi ujemna przesłanka procesowa z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. w postaci braku skargi uprawnionego oskarżyciela. W takiej sytuacji procesowej Sąd pierwszej instancji już po wniesieniu aktu oskarżenia powinien był umorzyć postępowanie postanowieniem na posiedzeniu (art. 339 § 3 pkt 1 k.p.k.), ewentualnie wyrokiem w przypadku stwierdzenia tej okoliczności na rozprawie, po rozpoczęciu przewodu sądowego (art. 414 § 1 k.p.k.).

Wyrok SN z dnia 27 marca 2018 r., III KK 356/17

Standard: 76156 (pełna treść orzeczenia)

Każdy Sąd na każdym etapie postępowania winien analizować zdarzenia pod kątem istnienia skargi uprawnionego oskarżyciela, gdyż jej brak stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą. Dlatego też, co jest stanowczo podkreślane w judykaturze i piśmiennictwie, jeżeli oskarżyciel prywatny wniesie do sądu akt oskarżenia o przestępstwo prywatnoskargowe, a sąd dostrzeże w zarzucanym oskarżonemu czynie cechy przestępstwa publicznoskargowego, winien zawsze umorzyć postępowanie z powodu braku skargi uprawnionego oskarżyciela, a akta przesłać prokuratorowi w trybie art. 304 § 2 KPK (por. m.in. postanowienia SN: z dnia 18 września 1982 r., VI KZP 15/82, z dnia 17 kwietnia 2014 r., II KK 73/14, postanowienie SA w Krakowie z dnia 23 czerwca 1993 r., II AKz 168/93, KZS 1993, z. 6-8, poz. 53; P. Hofmański, S. Zabłocki: Elementy metodyki pracy sędziego w sprawach karnych, Kraków 2006, s. 40; D. Gil: Postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego w polskim procesie karnym, Warszawa 2011, s.135).

Polski model postępowania karnego w art. 60 § 1 KPK przewiduje rzeczywiście możliwość ingerencji prokuratora w postępowanie prywatnoskargowe. Jeżeli tylko wymaga tego interes społeczny, prokurator może wszcząć postępowanie w sprawach ściganych z oskarżenia prywatnego albo wstąpić do postępowania już wszczętego przez pokrzywdzonego wniesionym prywatnym aktem oskarżenia.

Postanowienie SN z dnia 18 maja 2017 r., IV KK 453/16

Standard: 23336 (pełna treść orzeczenia)