Wszczęcie przez prokuratora postępowania prywatnoskargowego (art. 60 § 1 k.p.k.)

Zgodnie z art. 60 § 1 KPK prokurator może wszcząć postępowanie, jeżeli w jego ocenie wymaga tego interes społeczny. Wówczas, zgodnie z art. 60 § 2 KPK postępowanie toczy się z urzędu. Nie można bowiem uznać, że uprzedzenie o możliwości zakwalifikowania tego samego zdarzenia jako przestępstwa nieumyślnego powoduje konieczność ponownego złożenia oświadczenia o objęciu ściganiem także takiej formy tego samego przestępstwa.

Odmienna sytuacja występuje wtedy, gdy dochodzi do zmiany kwalifikacji prawnej czynu z zarzucanego jako przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego na takie, które ścigane jest z oskarżenia prywatnego. Wtedy oświadczenie prokuratora jest niezbędne i nie można go domniemywać.

Sytuacja w rozpoznawanej sprawie dotyczyła natomiast przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego od czasu skorzystania przez prokuratora z uprawnienia, o którym mowa w art. 60 § 1 KK; także po uprzedzeniu o możliwości przyjęcia innej kwalifikacji prawnej było to nadal przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego, co do którego wolę ścigania wyraził już prokurator. Jego milczenie po uprzedzeniu o możliwej zmianie kwalifikacji nie mogło być interpretowane jako odstąpienie od oskarżenia. To odstąpienie właśnie wymagałoby wyraźnego oświadczenia. Milczenie, a nadto złożenie końcowego wniosku przed ogłoszeniem wyroku, świadczy o dalszej woli ścigania przez prokuratora. Brak w orzecznictwie i literaturze wypowiedzi, które wskazywałyby, przy zmianie kwalifikacji z czynu prywatnoskargowego na inny prywatnoskargowy, na potrzebę złożenia przez prokuratora ponownego oświadczenia z art. 60 § 1 KPK.

Wyrok SN z dnia 18 stycznia 2018 r., II KK 311/17

Standard: 23332 (pełna treść orzeczenia)

Możliwość objęcia przez prokuratora ściganiem publicznym przestępstwa prywatnoskargowego, to instytucja karno-procesowa, ujęta w art. 60 § 1 k.p.k., a statuująca wyjątek od ścigania takich czynów przez pokrzywdzonego. Oczywiste jest, że do owego objęcia może dojść tylko wtedy, gdy karalność przestępstwa prywatnoskar-gowego nie uległa jeszcze przedawnieniu, a więc gdy sam pokrzywdzony może je nadal skutecznie ścigać. Tym samym wszak roczny okres przedawnienia karalności przestępstwa prywatnoskargowego, przewidziany w art. 101 § 2 in princ k.k. i liczony od momentu dowiedzenia się przez pokrzywdzonego o osobie sprawcy przestępstwa, wiąże także prokuratora, gdy chce on objąć ściganie takiego czynu, a termin 3-letni, o jakim mowa w art. 101 § 2 in fine k.k., dotyczy objęcia ścigania jedynie wtedy, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy już po upływie co najmniej 2 lat, ale przed upływem 3 lat, od popełnienia takiego przestępstwa.

Prokurator powinien zatem upewnić się przed objęciem ścigania, kiedy pokrzywdzony powziął wiadomość o osobie sprawcy takiego czynu. W razie wszczęcia przez prokuratora, we wskazanych wyżej okresach, postępowania o czyn prywatnoskargowy, okres przedawnienia karalności takiego przestępstwa wydłuża się o 5 lat od daty zakończenia tego z okresów, w którym mogło w danej sytuacji dojść do objęcia ścigania. Zatem co do zasady wydłużenie następuje tu do 6 lat od powzięcia przez pokrzywdzonego informacji o osobie sprawcy, a wyjątkowo – tylko, gdy pokrzywdzony uzyskał tę informację już po upływie 2 lat od popełnienia czynu – do 8 lat od daty jego popełnienia.

Wyrok SN z dnia 23 kwietnia 2008 r., V KK 5/08

Standard: 25726 (pełna treść orzeczenia)