Wykładnia językowa przepisów procesowych

Szczególnie ostrożnie należy sięgać do subsydiarnych metod wykładni w prawie procesowym, ponieważ adresaci norm tego prawa powinni polegać przede wszystkim na tym, co ustawodawca rzeczywiście wyraził; jego komunikat kierowany w formie normy prawnej do organów procesowych i uczestników postępowania powinien być rozumiany jednoznacznie, w sposób ścisły, wynikający bezpośrednio z treści przepisu, tj. znaków (wyrazów) składających się na wypowiedź normatywną.

Należy przy tym pamiętać, że proces sądowy jest ciągiem sformalizowanych, uporządkowanych i celowych czynności, które muszą być skuteczne i przewidywalne, a to zapewnia m.in. ich jednolitość, wynikająca z językowej interpretacji prawa dającej najwyższe gwarancje jednoznaczności.

W piśmiennictwie podkreśla się, że stanowienie jasnych reguł postępowania, jednoznaczne ich odczytywanie i bezwzględne przestrzeganie stanowi podstawowy element prawidłowo rozumianej tzw. sprawiedliwości proceduralnej. Te uwagi dotyczą w szczególnym stopniu przepisów o egzekucji, które – ze względu na restrykcyjny, „przymusowy” charakter – wymagają ścisłej, deklaratywnej wykładni, gwarantującej jednakowość wyników, a tym samym jednolitość praktyki egzekucyjnej oraz stabilność i pewność prawną. W związku z tym jakiekolwiek odstępstwa w kierunku innych typów wykładni wymagają ważnych powodów, których jednak w rozważanym wypadku brak.

Uchwała SN z dnia 23 maja 2012 r., III CZP 11/12

Standard: 22733 (pełna treść orzeczenia)