Odebranie rzeczy ruchomej (art. 1041 k.p.c.)

Gdy komornik prowadzi egzekucję odebrania kilku rzeczy ruchomych na podstawie tego samego tytułu wykonawczego, chodzi o przymusową realizacją jednego świadczenia dłużnika polegającego na obowiązku wydania kilku rzeczy ruchomych. W konsekwencji, komornik może pobrać tylko jedną opłatę.

Egzekucja odebrania rzeczy uregulowana w art. 1041-1045 k.p.c. jest jednym ze sposobów egzekucji świadczeń niepieniężnych. Polega na przymusowym odebraniu dłużnikowi rzeczy ruchomej lub dokumentu i wydaniu ich wierzycielowi.

Pojęcie „rzeczy ruchomej" może – z punktu widzenia prawa rzeczowego – obejmować zarówno rzecz oznaczoną co do gatunku, jak również rzecz oznaczoną co do tożsamości, w tym rzecz zbiorową, składającą się z większej liczby rzeczy ruchomych oznaczonych co do tożsamości, np. księgozbiór.

W art. 1041-1045 k.p.c. jest mowa o odebraniu dłużnikowi rzeczy lub dokumentu, użytych w liczbie pojedynczej, co mogłoby prowadzić do wniosku, że egzekucja odebrania rzeczy w rozumieniu art. 50 u.k.s.e. oznacza odebranie dłużnikowi jednej rzeczy ruchomej oznaczonej w tytule wykonawczym. Przeciwko temu przemawiają jednak inne, istotne argumenty.

Przez świadczenie dłużnika należy rozumieć podlegający przymusowemu wykonaniu obowiązek dłużnika, wyrażający się w określonym działaniu lub zaniechaniu, zgodnie z treścią tytułu wykonawczego. Świadczenie to może obejmować obowiązek wydania (dare) jednej lub kilku rzeczy ruchomych. Ma to miejsce w szczególności wówczas, gdy obowiązek wydania rzeczy przez dłużnika wynika z tego samego stosunku prawnego, np. z zaboru rzeczy ruchomych przez dłużnika, z obowiązku wydania kilku rzeczy na podstawie tej samej umowy lub z podziału majątku. Jeżeli zatem dłużnik jest zobowiązany na podstawie tego samego tytułu wykonawczego do wydania wierzycielowi kilku rzeczy ruchomych, dochodzi do jednej egzekucji tak określonego w tytule wykonawczym świadczenia dłużnika. Inaczej jest wówczas, gdy tytuł wykonawczy przewiduje nie jeden, lecz kilka obowiązków wydania wierzycielowi rzeczy na podstawie różnych stosunków prawnych, tj. w razie uwzględnienia żądania pozwu zawierającego kumulację kilku roszczeń przeciwko temu samemu pozwanemu (art. 191 k.p.c.) lub w razie połączenia przez sąd kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim do jednego rozstrzygnięcia (art. 219 k.p.c.). W takim przypadku należy przyjąć, że nie toczy się jedna, lecz kilka odrębnych egzekucji różnych świadczeń dłużnika określonych w tym samym tytule wykonawczym.

Uchwała SN z dnia 16 września 2010 r., III CZP 61/10

Standard: 22478 (pełna treść orzeczenia)