Uprawnienie wierzyciela do żądania zawieszenia egzekucji z nieruchomości

Wierzyciel jest uprawniony do żądania zawieszenia postępowania na każdym etapie egzekucji, w tym egzekucji z nieruchomości. Chwilą graniczną dla uwzględnienia tego żądania jest, jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 22 października 2004 r., II CK 96/04, wydanie postanowienia o udzieleniu przybicia, z tą bowiem chwilą, a ściślej, z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przybiciu, w sposób pewny zostaje określony nabywca nieruchomości (art. 990 i 967 k.p.c.), który uzyskuje prawo do przysądzenia własności, po wykonaniu warunków licytacyjnych, czyli po złożeniu na rachunek depozytowy sądu ceny nabycia z potrąceniem rękojmi złożonej w gotówce. Stanowisko, że po wydaniu postanowienia o udzieleniu przybicia wniosek wierzyciela o zawieszenie postępowania egzekucyjnego nie może być uwzględniony, prowadzi do ograniczenia zasady dyspozycyjności, do czego brak podstaw.

Należy zauważyć, że dopiero przybicie, a nie zamknięcie przetargu jest aktem procesowym decydującym w dalszym przebiegu egzekucji o przeniesieniu własności nieruchomości na rzecz nabywcy egzekucyjnego, stosownie bowiem do art. 995 k.p.c., osoba, na rzecz której udzielono przybicia, uzyskuje, jeżeli wykona warunki licytacyjne, prawo do przysądzenia jej własności nieruchomości. Ponadto przybicie jest także równoznaczne ze stwierdzeniem, że przetarg został przeprowadzony zgodnie z prawem; dopóki nie zostanie wydane postanowienie o przybiciu, dopóty licytant, który zaoferował najwyższą cenę, nie ma pewności, iż uzyska status nabywcy.

Uchwała SN z dnia 25 listopada 2010 r., III CZP 89/10

Standard: 22463 (pełna treść orzeczenia)

Po wydaniu postanowienia o udzieleniu przybicia (art. 987 i 988 k.p.c.) wniosek wierzyciela o zawieszenie postępowania egzekucyjnego nie może być uwzględniony.

Moment zamknięcia przetargu ma także istotne znaczenie w zakresie określenia sytuacji prawnej egzekwującego wierzyciela.

Jeżeli po zamknięciu przetargu wydane zostało odpowiednie postanowienie o udzieleniu przybicia na rzecz określonych licytantów (osób trzecich – art. 987 i 988 k.p.c.), nie może już być uwzględniony wniosek wierzyciela o zawieszenie postępowania egzekucyjnego bez względu na przyczynę złożenia wniosku organowi egzekucyjnemu, np. z racji zawarcia stosownego porozumienia wierzyciela z dłużnikiem i częściowego wykonania zobowiązania przez dłużnika, dalsze bowiem postępowanie egzekucyjne toczy się także w interesie licytantów uczestniczących w przetargu i spełniających wszystkie warunki licytacyjne.

Sąd może odmówić udzielenia przybicia, jeżeli postępowanie egzekucyjne podlegało zawieszeniu, a więc gdyby wcześniej (przed zamknięciem przetargu) wierzyciel złożył odpowiedni wniosek o zawieszenie (art. 820 w związku z art. 991 § 2 k.p.c.). 

Postanowienie SN z dnia 22 października 2004 r., II CK 96/04

Standard: 22464 (pełna treść orzeczenia)