Skarga na przewlekłość postępowania klauzulowego

W sprawie o nadanie klauzuli wykonalności dopuszczalne jest wniesienie skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.

Już w wyroku z 4 kwietnia 2000 r., Dewicka przeciwko Polsce, skarga nr 38670/97, ETPC wprost zaliczył do długości postępowania objętego art. 6 ust. 1 Konwencji czas trwania postępowania klauzulowego. Stwierdził przy tym, że dla celów art. 6 ust. 1 Konwencji zakończenie fazy głównej postępowania nie zawsze oznacza rozstrzygnięcie o prawie cywilnym w rozumieniu tego przepisu. Decyduje o tym moment, w którym dochodzone prawo staje się rzeczywiście skuteczne, a więc kiedy roszczenie cywilne jest ostatecznie zaspokojone. Innymi słowy do zakończenia cywilnego postępowania w rozumieniu art. 6 ust. 1 Konwencji dochodzi w sytuacji realnego, a nie iluzorycznego zaspokojenia cywilnych roszczeń uprawnionego. W sprawach cywilnych, w których strona musi wszcząć odrębne postępowanie egzekucyjne, należy uważać je za drugie stadium postępowania co do meritum i w rezultacie jego integralną część (zob. wyrok z 4 kwietnia 2000 r., Dewicka przeciwko Polsce, skarga nr 38670/97).

Sprawa o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu mieści się w pojęciu „sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego” w rozumieniu art. 2 ust. 1 u.s.p.p. 15. Ponadto stosownie do art. 5 ust. 1 u.s.p.p., skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiła przewlekłość postępowania, wnosi się w toku postępowania w sprawie. Przepis ten nie stoi na przeszkodzie przyjęciu, że skarga na przewlekłość postępowania jest dopuszczalna w toku postępowania klauzulowego.

Należy przyjąć, że z perspektywy art. 5 ust. 1 u.s.p.p. skarga na przewlekłość postępowania w sprawie o nadanie klauzuli wykonalności może zostać wniesiona w toku tego postępowania, tj. od chwili złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności do chwili jego prawomocnego dla wierzyciela rozstrzygnięcia. Trzeba bowiem uwzględnić treść art. 794[2] i 795 k.p.c., zakładających, że – co do zasady – postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności dla dłużnika staje się prawomocne dopiero po doręczeniu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji (zob. w szczególności art. 795 § 2 zd. 2 k.p.c.).

Uchwała (7) SN z dnia 19 grudnia 2019 r., I NSPZP 1/18

Standard: 46387