Zdolność sądowa - charakterystyka
Zdolność sądowa (art. 64 k.p.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Zdolność sądowa oznacza zdolność do występowania w postępowaniu cywilnym jako strona lub uczestnik i łączona jest z podmiotowością prawną, która wynika ze zdolności prawnej. Oznacza również możność posiadania praw, obowiązków i ciężarów regulowanych przepisami prawa procesowego. Powiązana jest ze statusem danego podmiotu uregulowanym w prawie materialnym.
Wprawdzie w doktrynie podnosi się, że o posiadaniu przez dany podmiot szczególnej zdolności sądowej decyduje przyznanie tej zdolności w ustawie ale przyjmowany jest też pogląd, podzielony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2017 r., III CZP 8/17 (Biul. SN 2017, nr 6, poz. 10, KSAG 2017, nr 3, poz. 138), że źródła podmiotowości można też upatrywać w statusie podmiotowym strony, bo istota zdolności sądowej polega na transponowaniu na postępowanie cywilne jej statusu materialnoprawnego. Może ona zatem wynikać z całokształtu regulacji dotyczących określonych stosunków prawnych. Tożsamy pogląd Sąd Najwyższy wyraził także w uchwale z dnia 7 kwietnia 2006 r., (III CZP 22/06, OSNIC 2007 r., nr 2, poz. 23), w wyrokach z dnia 20 kwietnia 2012 r., III CSK 247/11, z dnia 8 lutego 2013 r., IV CSK 313/12 i w postanowieniu z dnia 30 października 2013 r., V CSK 509/12
Uchwała SN z dnia 30 stycznia 2018 r., III CZP 96/17
Standard: 35890 (pełna treść orzeczenia)
Brak zdolności sądowej stanowi przeszkodę procesową, którą sąd ma obowiązek badać z urzędu w każdym stanie sprawy - art. 202 k.p.c.
Brak zdolności sądowej może mieć charakter pierwotny lub następczy. W obu wypadkach może być usuwalny albo nieusuwalny. A zatem sąd zawsze winien – stwierdzając brak zdolności sądowej – ocenić jaki jest charakter braku zdolności sądowej. Od tego bowiem zależne są dalsze podejmowane czynności i decyzje procesowe : odrzucenie pozwu, odrzucenie pozwu i zniesienie postępowania, zawieszenie postępowania, umorzenie postępowania.
Pierwotny brak zdolności sądowej zachodzi, gdy :
1) jako strona występuje jednostka niemająca zdolności sądowej, a usunięcie tego braku nie jest możliwe,
2) jako strona występuje jednostka niemająca zdolności sądowej, którą jednak może uzyskać przez np. uzyskanie wpisu do odpowiedniego rejestru konstytuującego tę jednostkę jako osobę prawną,
3) jako strona został oznaczony w pozwie podmiot nieistniejący (nieżyjąca osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna, która nigdy nie powstała albo ustała przed wniesieniem pozwu).
W sytuacjach określonych w pkt 1 i 3 mamy do czynienia z pierwotnym i nieusuwalnym brakiem zdolności sądowej, skutkującym koniecznością zniesienia postępowania i odrzucenia pozwu ( art. 71 i 199 § 1 pkt 3 k.p.c.).
Postanowienie SO w Olsztynie z dnia 15 września 2017r., IV Pz 38/17
Standard: 9828 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 22042
Standard: 8472
Standard: 33030