Wykonanie postanowień o udzieleniu zabezpieczenia

Zgodnie z art. 743 § 1 k.p.c., jeżeli postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia podlega wykonaniu w drodze egzekucji, do wykonania tego postanowienia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu egzekucyjnym. Ssytuacja taka nie zachodzi w przypadku zabezpieczenia polegającego na ustanowieniu na nieruchomości hipoteki oraz zabezpieczeniu polegającym na orzeczeniu zakazu zbywania i obciążania nieruchomości. Tak określone sposoby zabezpieczenia nie podlegają wykonaniu w drodze egzekucji; na skutek ich orzeczenia nie dochodzi do zajęcia egzekucyjnego nieruchomości. Należy więc podzielić ocenę Sądu Apelacyjnego, że żądanie powoda zwolnienia zajętego przedmiotu spod egzekucji jest bezprzedmiotowe, wobec czego nie przysługuje mu roszczenie przewidziane art. 841 k.p.c.

Wyrok SN z dnia 26 stycznia 2023 r., II CSKP 462/22

Standard: 83087 (pełna treść orzeczenia)

Skutki ograniczenia zabezpieczenia wynikające z odnośnego postanowienia nie mają automatycznego wpływu na postępowanie o wykonanie zabezpieczenia na podstawie nakazu zapłaty jako tytułu zabezpieczenia, lecz wymagają przeniesienia na grunt tego postępowania w sposób określony przez właściwe dla niego przepisy (por. postanowienie SN z dnia 14 grudnia 1987 r., IV PZ 102/87, nie publ.), przy uwzględnieniu charakteru orzeczonego ograniczenia zabezpieczenia.

W wypadku, w którym wykonanie zabezpieczenia następuje w drodze egzekucji, takimi przepisami są odpowiednio stosowane przepisy o postępowaniu egzekucyjnym (art. 743 § 1 k.p.c.).

Ograniczenie zabezpieczenia z reguły może uzasadniać umorzenie postępowania o wykonanie zabezpieczenia w odpowiedniej części (art. 825 pkt 1 lub 2 k.p.c. bądź - obecnie -art. 824 § 1 pkt 5 k.p.c. w związku z art. 743 § 1 k.p.c.). Dotyczy to w szczególności sytuacji, w której ograniczenie zabezpieczenia polega na zawężeniu roszczenia objętego zabezpieczeniem lub na uchyleniu jednego spośród kilku zastosowanych sposobów zabezpieczenia. Takie ograniczenie zabezpieczenia ma charakter ostateczny, powodując, że w zakresie zastosowanego ograniczenia zabezpieczenia nie mogą być zachowane żadne jego skutki.

Odmiennie rzecz się przedstawia wówczas, gdy ograniczenie zabezpieczenia polega na tymczasowym wstrzymaniu wykonania nakazu zapłaty jako tytułu zabezpieczenia. Skutki takiego ograniczenia nie są wtedy ostateczne, lecz tymczasowe; jest to sytuacja podobna do wstrzymania wykonania tytułu wykonawczego, wobec czego w grę wchodzi wtedy tylko zawieszenie postępowania o wykonanie zabezpieczenia (art. 820 zdanie drugie w związku z art. 743 § 1 k.p.c.), co ma praktyczne znaczenie jedynie, gdy wykonanie zabezpieczenia jest jeszcze w toku. Nie jest natomiast w takiej sytuacji dopuszczalne umorzenie postępowania o wykonanie zabezpieczenia, gdyż nie odpowiadałoby to charakterowi ograniczenia zabezpieczenia w postaci tymczasowego wstrzymania wykonania nakazu zapłaty jako tytułu zabezpieczenia.

Wyrok SN z dnia 25 stycznia 2019 r., IV CSK 551/17

Standard: 56003 (pełna treść orzeczenia)