Tożsamość osoby wprowadzonej w błąd i osoby rozporządzającej mieniem
Pokrzywdzony w przestępstwie oszustwa (art. 286 k.k.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Przesłanką odpowiedzialności karnej sprawcy oszustwa jest tożsamość podmiotu wprowadzonego w błąd i podmiotu rozporządzającego mieniem,
Wyrok SN z dnia 19 maja 2021 r., III KK 156/21
Standard: 78354 (pełna treść orzeczenia)
W odniesieniu do przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. popełnionego na szkodę osoby prawnej, niekorzystne rozporządzenie mieniem musi być wprawdzie rezultatem wprowadzenia w błąd (wykorzystania błędu), to jest musi z tym wprowadzeniem w błąd (wyzyskaniem błędu) pozostawać w więzi przyczynowej, co nie oznacza jednak koniecznej jedności (tożsamości) tej osoby fizycznej, działającej w imieniu osoby prawnej, która została wprowadzona w błąd (której błąd wyzyskano) i tej osoby fizycznej, która - jako upoważniona do podejmowania decyzji majątkowych - dokonała niekorzystnego rozporządzenia mieniem (por. np. postanowienia SN: z dnia 6 maja 2014 r., IV KK 12/14; z dnia 22 września 2016 r.).
Wyrok SN z dnia 28 marca 2018 r., V KK 318/17
Standard: 22010 (pełna treść orzeczenia)
O ile tożsamość rozporządzającego mieniem i pokrzywdzonego nie stanowi warunku przypisania przestępstwa oszustwa, skoro z brzmienia przepisu art. 286 § 1 k.k. wprost wynika, iż działanie sprawcy ma doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym, o tyle jakichkolwiek wątpliwości nie może budzić warunek tożsamości osoby wprowadzonej w błąd i rozporządzającej mieniem. Działanie sprawcy oszustwa w postaci wprowadzenia innej osoby w błąd polegać ma przecież na takim oddziaływaniu na świadomość innej osoby, by osoba ta dokonała niekorzystnego rozporządzenia mieniem.
Warunek tożsamości osoby wprowadzonej w błąd i rozporządzającej mieniem stanowi konsekwencję związku przyczynowego jaki zaistnieć musi pomiędzy wprowadzeniem w błąd i niekorzystnym rozporządzeniem. To właśnie wprowadzenie innej osoby w błąd ma doprowadzić do tego, że wskutek owego błędu osoba ta dokona niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Co do wymogu tożsamości osoby wprowadzonej w błąd i rozporządzającej mieniem istnieje zgodność w orzecznictwie sądów i doktrynie prawa karnego.
Warunek taki był wielokrotnie wypowiadany w orzecznictwie sądów, w tym Sądu Najwyższego. W wyroku z dnia 27 listopada 2015 r., II KK 198/15) Sąd Najwyższy wskazał, iż dla przypisania sprawcy odpowiedzialności z art. 286 § 1 k.k. nie jest konieczne ustalenie personaliów osoby, która została wprowadzona w błąd i która pod wpływem tego błędu rozporządziła mieniem. Konieczna jest tylko tożsamość tej osoby (identyczność), a więc sytuacja, gdy ta sama osoba, która rozporządziła mieniem została wcześniej wprowadzona w błąd lub której pozostawanie w błędzie wyzyskano.
Z kolei w postanowieniu z dnia z dnia 10 stycznia 2014 r. (III KK 10/13) stwierdził Sąd Najwyższy, iż dla bytu przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k. nie jest wymagane, aby rozporządzenie mieniem nastąpiło przez pokrzywdzonego, a konieczne jest tylko, by istniała tożsamość pomiędzy osobą wprowadzoną w błąd (lub której błąd wyzyskano albo też wyzyskano jej niezdolność do należytego pojmowania przedsiębranego działania) i osobą rozporządzającą mieniem własnym lub cudzym (zob. też uchwała SN z dnia 13 kwietnia 2006 r., IV KK 40/06).
Wyrok SO w Gliwicach z dnia 23 czerwca 2017 r., VI Ka 357/17
Standard: 23954 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 14555 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 78098 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 41917 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 78097 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 67609 (pełna treść orzeczenia)