Skutki niewyrażenia zgody przez wierzyciela na przejęcie długu przez osobę trzecią (art. 521 k.c.)

Zgodnie z art. 521 § 2 k.c. jeżeli skuteczność umowy o przejęcie długu zależy od zgody wierzyciela, a wierzyciel zgody odmówi, strona, która według umowy o przejęcie długu miała przejąć dług, jest odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia. Artykuł 392 k.c. stanowi natomiast, że jeżeli osoba trzecia zobowiązała się przez umowę z dłużnikiem zwolnić go od obowiązku świadczenia, jest ona odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia.

Konsekwencje prawne odmowy wyrażenia zgody przez wierzyciela są zasadniczo dwojakie:

1) umowa przejęcia długu staje się bezskuteczna;

2) osoba trzecia, która miała przejąć dług, staje się odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie żądał od niego spełnienia świadczenia.

Niedoszły przejemca nie ma zatem w tym wypadku obowiązku spełnienia świadczenia. Jeżeli jednak nie zapobiegnie dochodzeniu od dłużnika roszczenia przez wierzyciela, dłużnik może żądać od niego naprawienia szkody, która powstała wskutek spełnienia świadczenia w terminie.

Dyskusyjne jest jedynie to, czy w związku z odmową wyrażenia zgody przez wierzyciela bezskuteczna umowa o przejęcie prawnie przekształca się w inny stosunek prawny. Wydaje się, że umowa przejęcia ulega w takim wypadku konwersji na umowę z art. 392 k.c. o zwolnieniu dłużnika przez osobę trzecią od obowiązku spełnienia świadczenia, w związku z czym skutki niewykonania umowy z art. 392 k.c. będą odnosiły się także do niedoszłego przejemcy.

Wyrok SA w Katowicach z dnia 22 października 2015 r., I ACa 568/15

Standard: 21065 (pełna treść orzeczenia)