Formalizm wobec strony działającej bez profesjonalnego pełnomocnika

Sąd Najwyższy dostrzegał czasem istotne powody, dla których można dopuścić bardziej liberalną wykładnię czynności procesowych dokonywanych w formie pisemnej, a to w sytuacji, gdy z treści pisma wynikał cel tej czynności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2004 r., I CK 231/04 niepubl.) i zwłaszcza wówczas, gdy pismo pochodziło od strony działającej w procesie osobiście (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2006 r., II CZ 19/06; z dnia 7 lutego 2006 r., IV CZ 7/06; dnia 23 września 2009 r. I CZ 51/09; z dnia 23 lutego 2012 r., V CZ 142/11 niepubl.).

Wyrok SN z dnia 19 kwietnia 2012 r., IV CSK 384/11

Standard: 20649 (pełna treść orzeczenia)

Przy ocenie charakteru pisma wniesionego przez stronę, która nie korzysta z fachowej pomocy prawnej należy ocenić treść tego pisma z uwzględnieniem wynikającego z tego pisma celu jego złożenia (postanowienia SN z dnia 23 marca 2006 r., II CZ 19/06, z dnia 5 września 2001 r., I CZ 110/01, z dnia 5 maja 2005 r., IV CZ 35/05, z dnia 7 lutego 2006 r., IV CZ 7/06, z dnia 23 kwietnia 2009 r., IV CZ 29/09, dnia 23 września 2009 r. I CZ 51/09 - niepublikowane). Sąd Apelacyjny postulat nieuszczuplania uprawnień stron i zaufania jakie powinny cechować czynności sądu, niesłusznie pominął. Jeżeli zaś Sąd Apelacyjny miał wątpliwości, co do rzeczywistej woli powoda wyrażonej w piśmie z dnia 16 maja 2011 r., powinien był go wezwać do usunięcia niedokładności, które to pismo zawierało (art. 130 § 1 zd. 1 k.p.c.). Zaniechanie obowiązku wezwania nie może wywoływać negatywnych następstw dla strony.

Postanowienie SN z dnia 23 lutego 2012 r., V CZ 142/11

Standard: 20650 (pełna treść orzeczenia)

Zasadniczą kwestią dla oceny zasadności zażalenia jest zagadnienie interpretacji treści wniosku pozwanej z dnia 1.03.2008 r. o doręczenie „wyroku sądu ogłoszonego w dniu 28.02.2008 r.” (k. 225). Mowa jest w nim jedynie o doręczeniu wyroku sądu, bez sprecyzowania czy chodzi o samą sentencje, czy też o sentencję wraz z uzasadnieniem. Na możliwość różnej interpretacji tego pisma wskazuje fakt sporządzenia przez Sąd Okręgowy uzasadnienia i jego doręczenie pełnomocnikowi pozwanej. Należy przy tym uwzględnić fakt, że wniosek pozwanej został złożony przez jej pełnomocnika niebędącego ani adwokatem, ani radcą prawnym. W związku z tym dla takiej osoby wniosek o nadesłanie ogłoszonego zaledwie dwa dni wcześniej wyroku mógł być tożsamy z wnioskiem o nadesłanie tego orzeczenia łącznie z uzasadnieniem. Skoro zatem omawiany wniosek został złożony w terminie, o którym mowa w art. 328 § 1 in princ. k.p.c., takie właśnie odczytanie jego treści było nie tylko możliwe, lecz wręcz konieczne. Ustawodawca wszak w art. 130 § 1 k.p.c. zawarł wyraźną w tym względzie wskazówkę stwierdzając, że mylne 3 oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym.

Postanowienie SN z dnia 23 sierpnia 2009 r., I CZ 51/09

Standard: 20651