Udział w rozprawie odwoławczej osoby pozbawionej wolności

Udział w rozprawie jest prawem strony i obowiązkiem sądu jest umożliwienie stronie udziału w każdej rozprawie przez prawidłowe zawiadomienie jej o terminie oraz odroczenie rozprawy, jeżeli sąd stwierdzi nieprawidłowości w doręczeniu zawiadomienia albo jeżeli nieobecność strony jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć (art. 214 § 1 k.p.c.), jednak zasady te w odniesieniu do rozprawy apelacyjnej muszą być wykładane z uwzględnieniem specyfiki tego postępowania i rządzących nim reguł, w szczególności art. 376 k.p.c., stanowiącego, iż rozprawa przed sądem drugiej instancji odbywa się bez względu na niestawiennictwo jednej lub obu stron.

Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego, nadzwyczajne wydarzenie wywołujące nieobecność strony na rozprawie apelacyjnej tylko wtedy zobowiązuje sąd do odroczenia tej rozprawy, gdy zarządził osobiste stawiennictwo strony lub gdy rozprawa związana jest z czynnościami, których może dokonać tylko sama strona osobiście na rozprawie (por. m.in. wyrok z dnia 22 sierpnia 2003 r., I PK 213/02).

Taka sytuacja nie miała miejsca w rozpoznawanej sprawie, w której Sąd Apelacyjny trafnie nie zarządził osobistego stawiennictwa powoda na rozprawie apelacyjnej; stanowiska stron były znane zarówno Sądowi, jak i stronom i nie zachodziła potrzeba podjęcia na tej rozprawie jakichkolwiek czynności procesowych wymagających osobistego stawiennictwa powoda. Stanowisko wobec odpowiedzi na apelację mógł on przedstawić pisemnie lub złożyć wniosek o udzielenie mu dodatkowego terminu w tym celu, czego nie uczynił, nie było więc podstaw do odroczenia rozprawy

Wyrok SN z dnia 10 maja 2012 r., IV CSK 473/11

Standard: 20628 (pełna treść orzeczenia)