Opinia biegłego w procesach o szkody medyczne

Ocena stopnia prawdopodobieństwa koniecznego do stwierdzenia związku przyczynowego między zdarzeniem kauzalnym a szkodą, stanowi kwestię prawną, należącą do kompetencji sądu, nie zaś biegłego. Sąd nie jest zatem związany sformułowaniem konkluzji opinii, w której biegły posługuje się zwrotami ocennymi (np. „być może”, „nie można wykluczyć”, „prawdopodobny”, „wysoce prawdopodobny” itp.). O tym, czy w okolicznościach sprawy wykazano, że szkoda stanowi normalne następstwo określonego działania lub zaniechania (art. 361 § 1 k.c.) decyduje sąd, odwołując się do oceny całokształtu materiału dowodowego.

Postanowienie SN z dnia 16 grudnia 2021 r., IV CSK 366/21

Standard: 62042 (pełna treść orzeczenia)

Sąd nie jest związany opinią biegłych w zakresie, który jest zastrzeżony dla wyłącznej kompetencji sądu, a który w procesach o szkody medyczne obejmuje także ocenę, czy w okolicznościach sprawy lekarz działał obiektywnie prawidłowo i czy dołożył należytej staranności (por. wyroki SN z dnia 13 stycznia 2005 r., III CK 143/04 i z dnia 10 lutego 2010 r„ V CSK 287/09). Jest wprawdzie jasne, że ocena ta musi mieć wystarczającą podstawę faktyczną, ustalaną z wykorzystaniem wiadomości specjalnych, jednakże w opinii biegłego doniosła jest nie tylko ostateczna konkluzja, ale także poszczególne fachowe stwierdzenia, pozwalające na uchwycenie przez sąd prawnie relewantnego wycinka rzeczywistości i rządzących nim „praw”, tj. przyczyn, skutków i zależności (por. wyrok SN z dnia 3 kwietnia 2019 r., II CSK 96/18 i postanowienie SN z dnia 5 marca 2019 r., III CSK 229/18). Jest tak przede wszystkim dlatego, że „należyta staranność” - niezależnie od tego, czy kojarzy się ją z elementem subiektywnym czy obiektywnym winy, składającym się na pojęcie zawinionego błędu medycznego (por. wyrok SN z dnia 10 lutego 2010 r., V CSK 287/09, z dnia 18 stycznia 2013 r., IV CSK 431/12, wyrok SN z dnia 24 października 2013 r., IV CSK 64/13, z dnia 27 czerwca 2017 r., II CSK 69/17) - jest kategorią prawną, odwołującą się do określonego obiektywnego wzorca normatywnego, przy rekonstrukcji którego „najwyższym biegłym” jest sąd.

Nie bez znaczenia jest tu także właściwa dla medycyny metoda badań, uznająca za pewne tylko te fakty, które dadzą się potwierdzić doświadczeniem, podczas gdy biegły ma częstokroć do czynienia z materiałem „martwym” (dokumentacji medycznej, która może być niekompletna, zeznaniami świadków, które mogą być nieprecyzyjne). Może to wywoływać skłonność do stwierdzania błędu medycznego czy niedołożenia należytej staranności przez lekarza tylko wtedy, gdy przyczyna ta jest pewna (nie wchodzi w rachubę inna przyczyna, nie obciążająca lekarza).

Wyrok SN z dnia 18 czerwca 2019 r., II CSK 279/18

Standard: 45155 (pełna treść orzeczenia)

Sąd nie jest związany opinią biegłych w zakresie, który jest zastrzeżony dla wyłącznej kompetencji sądu (wyrok SN z 6 lutego 2003 r., IV CKN 1763/00; wyrok SN z 10 lutego 2010 r., V CSK 287/09; wyrok SN z 16 stycznia 2014 r., IV CSK 219/13; postanowienie SN z 5 marca 2019 r., III CSK 229/18), a który w procesach o szkody medyczne obejmuje także ocenę, czy w okolicznościach sprawy lekarz działał obiektywnie prawidłowo i czy dołożył należytej staranności (wyrok SN z 13 stycznia 2005 r., III CK 143/04; wyrok SN z 10 lutego 2010 r., V CSK 287/09). Ocena ta musi mieć wystarczającą podstawę faktyczną, ustalaną z wykorzystaniem wiadomości specjalnych, jednakże w opinii biegłego doniosła jest nie tylko ostateczna konkluzja, ale także poszczególne fachowe stwierdzenia, pozwalające na uchwycenie przez sąd prawnie relewantnego wycinka rzeczywistości (wyrok SN z 3 kwietnia 2019 r., II CSK 96/18.; postanowienie SN z 5 marca 2019 r., III CSK 229/18

Wyrok SN z dnia 7 maja 2019 r., IV CSK 656/18

Standard: 35981 (pełna treść orzeczenia)