Hipoteka przymusowa na podstawie postanowienia prokuratora o zabezpieczeniu roszczeń (art. 110 pkt 2 k.p.c.)
Rozmiar i zakres zabezpieczenia majątkowego (art. 293 § 2 k.p.k. w zw. z art. 291 § 4 k.p.k.) Szczególne podstawy ustanowienia hipoteki przymusowej (art. 110 u.k.w.h.) Wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym (art. 292 k.p.k.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Wierzyciel hipoteczny, a więc wierzyciel, któremu przysługuje wierzytelność mająca być zabezpieczona hipoteką, winien być określony w tytule wykonawczym lub tytule zabezpieczenia. Nie jest rolą sądu wieczystoksięgowego samodzielne określanie wierzyciela, choćby było oczywiste, że w odniesieniu do zabezpieczonej grzywny wierzycielem powinien być Skarb Państwa, zaś w odniesieniu do roszczeń odszkodowawczych - pokrzywdzony przestępstwem.
Niedopuszczalne jest ustanowienie w postanowieniu prokuratora jednej hipoteki przymusowej, która ma równocześnie zabezpieczać należności Skarbu Państwa i poszkodowanego. Wówczas zachodzi przeszkoda do dokonania wpisu (art. 6269 k.p.c.), a w szczególności nie jest dopuszczalne dokonanie „podziału” hipoteki przez sąd wieczystoksięgowy i dokonanie wpisu „części” hipoteki zabezpieczającej karę grzywny. Stoi temu na przeszkodzie choćby brak określenia w tym przypadku wysokości zabezpieczanej wierzytelności.
Postanowienie SN z dnia 19 lutego 2021 r., III CSKP 33/21
Standard: 56448 (pełna treść orzeczenia)
Z art. 110 pkt 2 u.k.w.h. wynika, że hipotekę przymusową można uzyskać także na podstawie postanowienia prokuratora o zabezpieczeniu majątkowym. Ścisłe określenie kognicji sądu wieczystoksięgowego w art. 626[8] § 2 k.p.c. powoduje, że sąd ten jest uprawniony do badania tego dokumentu wyłącznie pod względem jego formy i treści, a zwłaszcza w kontekście art. 94 § 1 k.p.k., który wskazuje na elementy formalnoprawne, które powinno zawierać takie postanowienie. Jest to oznaczenie organu oraz osoby lub osób, wydających postanowienie; data wydania postanowienia; wskazanie sprawy oraz kwestii, której postanowienie dotyczy; rozstrzygnięcie z podaniem podstawy prawnej; uzasadnienie, chyba że ustawa zwalnia od tego wymagania.
Zgodnie z art. 68 ust. 2 u.k.w.h. hipoteka zabezpiecza wierzytelność do oznaczonej sumy pieniężnej, która powinna być określona przez podanie dokładnej kwoty wyrażonej w jednostkach pieniężnych. Jak wynika z art. 110[1] u.k.w.h. zabezpieczenie nie może być nieograniczone i wymaga ustalenia sumy hipoteki.
Przewidziane w tym przepisie określenie „suma nie wyższa niż wynikająca z treści dokumentu stanowiącego podstawę wpisu” odnosi się także do postanowienia prokuratora (art. 110 pkt 2 u.k.w.h.).
Nie ma potrzeby wydawania przez prokuratora więcej niż jednego postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia w sytuacji występowania w sprawie wielu podmiotów narażonych na pokrzywdzenie (i szkodę).
Zabezpieczenie prokuratora jest w istocie zabezpieczeniem w sprawie, a nie w odniesieniu do osób poszkodowanych, które dopiero ujawnione w prawomocnym wyroku mogą z tego tytułu dochodzić swoich praw na drodze cywilnej w razie nie uwzględniania ich roszczeń na gruncie postępowania karnego. Nie ma też konieczności, wskazania osób, którym zabezpieczenie ma gwarantować uzyskanie świadczenia.
W wypadku zabezpieczenia dokonywanego przez organ postępowania przygotowawczego wierzycielem hipotecznym jest Skarb Państwa, także w wypadku potencjalnych wierzytelności osób trzecich.
Postanowienie SN z dnia 5 czerwca 2019 r., V CSK 145/18
Standard: 56446 (pełna treść orzeczenia)